ΤΟ ΛΕΞΙΚΌ ΩΜΕΓΑ

Ωμέγα

Με το φωνήεν αυτό συχνά γίνεται χρήσι κι άλλου φωνήεντος, σημαντικό αποδεικτικό στοιχείο της προσωδίας

Ώανις=ιος, ποταμός Σικελίας (Σταματάκου)

Ωάννες=θεός ψαρόμορφος των Σουμερίων

Ωαρίων=(προσωδ.)=αντί Ωρίων πόλις Ωρεός προϊστορική Εύβοια (Νικ.Λορέντης) όχι η σημερινή Εύβοια η πρώτη Εύβοια είναι στους Παξούς πριν από τον καταποντισμό των νήσων και τον αποχωρισμό αυτών από τη Φαιακία (Αθηναγόρας)

Ωάς=τας κώμας, και τας διφθέρας ούτω φασί (ώας) Ησύχιος

Ώατα=ωτία, ώτα

Ωβώμ=πόλις Μωαβιτών (Ησύχιος)

Ώγενος=αρχαίος θεός, όθεν ωγενίδαι και ωγένιοι αρχαίοι (Στεφ.Βυζάντιος)

Ωγενίδαι=Ωκεανίδαι [Ωγήν γαρ ωκεανός] (Ησύχιος)

Ωγένιον=όρος τι και παλαιόν (Ησύχιος)

Ωγή=κώμη

Ωγήν=Ωκεανός

Ὠγύγα= Ελέγετο καὶ ἡ Ἀθηνᾶ. Ὤγυγος υἱὸς ἢ θυγάτηρ τοῦ Διὸς καὶ τῆς Εὐρυνόμης, ἥτις ἦν θυγάτηρ τοῦ Νίσου καὶ μήτηρ τοῦ Ἀγήνορος. Ὁ Ὤγυγος οὗτος ἀναφέρεται καὶ ὡς πατὴρ τοῦ Ἐλευσῖνος καὶ τῆς Δαείρας· καὶ Ὠγυγία νύμφη, ἡ καὶ Πραξιδίκη. Ὤγυγος δὲ καὶ ὁ υἱὸς τοῦ Κάδμου. Ὀνόματα πάντα ἀναφερόμενα εἰς τὴν νῆσον τῶν Παξῶν. Ὤγυγος καὶ Ὠγύγιος σημαίνει πᾶν ὅ,τι παμπάλαιον, πανάρχαιον, προαιώνιον. Γάγιος-Τιτυός, ὁ γηγενής, ὁ αὐτόχθων, ὁ πολιοῦχος τῶν Παξῶν, ὁ πατὴρ τοῦ θείου καὶ ἀνθρωπίνου γένους, ὁ καὶ ἄλλως Βῆλος καὶ Φόρκυς λεγόμενος καὶ τόσα ἄλλα ὀνόματα φέρων. Γυγαί, κατὰ τὸν Ἡσύχιον, οἱ πάπποι. Γιαγιὰ καὶ σήμερον λέγομεν τὴν μάμμην καὶ πᾶσαν γηραιὰν γυναῖκα. Γίγαντες οἱ ἀρχαιότατοι, οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι, οἱ γηγενεῖς, οἱ αὐτόχθονες. Γραῖοι καὶ Γραικοὶ τὸ αὐτὸ σημαίνει, τοὺς παλαιούς, τοὺς παλαιγενεῖς, τοὺς Πελείους-Βελίους.(Αθηναγόρας)

Ωγυγία=Ονομάσθη αρχαία ονομασία της Βοιωτίας, Αττικής, Αιγύπτου, Τύρου, Θάσου, Τροίας, Κω, Λυδίας, και η Μελίτη.

Ωγύγιον-ωγυγος- ωγύγιος=Οτιδήποτε το αρχαίον, το παλαιόν, το πανάρχαιο.

Ωγυγος=Ο Γάγιος –Τιτυός ο γηγενής, ο αυτόχθων, ο πολιούχος των Παξών πατέρας του θείου και του ανθρωπίνου γένους ο λεγόμενος και Βήλος ή Φόρκυνας.

Ώγυγος=Αυτόχθων και ο πρώτος άρχων της χώρας των Θηβών. Εξ αυτού εκλήθη Ωγυγία, και επί της βασιλείας του Ωγύγειος κατακλυσμός.

Ωγυγίη=όνομα της νήσου Καλυψούς (Ησύχιος) Ωγυγίην=όνομα της Καλυψούς νήσου “νήσον ες Ωγυγίην ωτρυνέμεν” (α 85 διαφέρει) (Απολλωνίου Σοφιστού)

Ωγυγος, Πραξιδίκη, Καλυψώ= Έχουν ίδιαν σημασίαν

*Fωθέω, προ Ομηρ.=ωθώ σπρώχνω

Ώγυλος=νήσος μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης

Ωδείον=τόπος εν ώ πριν το θέατρον κατασκευασθήναι οι ραψωδοί και οι κιθαρωδοί ηγωνίζοντο (Ησύχιος)

Ωερόη η=ποταμός Βοιωτίας θυγατ.Ασωπού

Ωΐαι=λάγναι

Ωΐη=πορεύεται

Ώδονες=έθνος Θράκης τοις Μαίδοις όμορον. Διονύσιος εν Βασσαρικών ιδ΄Στ.Βυζ.

Ωερόη=μικρός ποταμός της Βοιωτίας έχων τας πηγάς του και σχηματίζων μετά του Ασωπού μία μικράν νήσον πλησίον των Πλαταιών ένθα πρότερον Περόη ωνομάζετο.

Ωκαλέα=Ωκαλέη Κώμη της Βοιωτίας κειμένη μεταξύ Αλιάρτου και Αλαλκομενών επί του Τιλφουσίου(βλ.λ,) όρους (Ομ. Ι. Β 500)

Ωκάλεια- |Ογκάλεια= γυνή του Αβαντος γεννήσασα εξ αυτού τον Προίτον και τον Άκριον, ήτις ελέγετο και Αγχαϊα.

Ωκεανίδες=Νύμφαι, θυγατέρες της Τηθύος και του Ωκεανού και αυταί ως η Αδμήτη, Ηλέκτρα, Δωρίς, Κλυμένη, Ρόδεια, Κλυτίη, Πασιθόη, Διώνη, Κερκυίς, Πλουτώ, Περσηϊς, Ιάνειρα,Ξάνθη, Ευρώπη, Ευρυνόμη, Χρησιίς, Ευδώρη,Καλυψώ, και αι λοιπαί πάσαι ταυτοσήμαντοι προς την σημασίαν την οποίαν δηλοί η λέξις “Αντρον” και “`Παξός”.

Ωκεάνης=αρχαίο όνομα του Νείλου ποταμού (Νικ.Λορέντης)

Ωκεανός=Αήρ. Θάλασσα και ποταμός υπερμεγέθης (Ησύχιος).

Ωκεανός Ομηρικός=Δεν ήτο μακράν της Δωδώνης όπου ήτο η Κατοικία, των άλλων θεών δηλ. ο ομηρικός Όλυμπος. Τοποθετείται ως και την μυθολογούμενην καταβυθισθείσαν νήσον της Ατλαντίδος εν τη θαλάσση Κερκύρας –Παξών, ήτις ελέγετο υπό του Ομήρου Ωκεανός. Κατά τον ποιητήν Ωκεανός ήτο η θαλασσία περιοχή όπου και η κλεινή Ερύθεια του Ησιόδου. Η μεταξύ των νήσων Παξών-Κερκύρας και της απέναντι ηπειρωτικής Θεσπρωτικής γης, ήτις είναι η ανατολική Αιθιοπία.Αι νήσοι είναι η δυτική, η άλλως Εσπερία λεγομένη, όπου οι Εσπερίδες και τα μήλα αυτών, όπου η εσπερίς Καλυψώ, όπου τα χρύσεα δώματα του Ποσειδώνος, όπου η του Ηφαίστου ευνή η πολυήρατος, Ωκεανός, Ατλαντίς, Αιθιοπία, Αβαντία, Εσπερίδες νήσοι, ήταν αρχικά αι νήσοι των Παξών, μετατοπίστηκαν αργότερα σε τόσο μακρινές χώρες και όχι χωρίς λόγο. (Αθηναγόρας)

Ωκεανός-θάλασσα-λίμνη στον Όμηρο συναντάμε να έχουν την ίδια έννοια (Μ.Σ.)

Ωκεανός –Ατλαντικόν πέλαγος=εκλήθη από τους Έλληνες δ’ ούτως παρά το ωκέως νάειν, δ’ έστι ρειν, οι παροικούντες Ωκεανίται , και το θηλυκόν Ωκεανίτις αλλά και Ωκεανίς εκ του Ωκεανός. Και ώσπερ παρά τον ποταμόν και Κηφισόν και παρά γίνεται εκ δύο εις εν παραγωγή Παραποτάμιοι και Παρακηφίσιοι, ούτως και εκ των προς Ωκεανώ (προσωκεάνιοι), προσωκεανίους έφησιν εν τη ιθ΄της Ρωμαϊκής αρχαιολογίας Διονύσιος ο Αλικαρνασεύς ούτω “Λιβύην χειρωσάμενος μέχρι και των προσωκεανίων εθνών”, περί δε της τοιαύτης παραγωγής πολλάκις ειρήκαμεν. (Στέφ. Βυζάντιος)

Ώκελον=πόλις της άνω Ιταλίας εντεύθεν των Άλπεων της Γαλλίας

Ώλενος =πόλις αρχαία της Αιτωλίας πλησίον του Πλευρώνος πρωΐμως καταστραφείσα υπό των Αιτωλών.

Ώλενος =Μία των δώδεκα εν Αχαΐα πόλεων αίτινες συνεκρότουν τον Αχαϊκόν δεσμόν κειμένη μεταξύ Πετραίας και Δύμης ηφανισμένη ήδη επί των χρόνων του ιστορικού Πολύβιου (Νικ.Λωρέντιος)

Ωλίαρος-Ωλέαρος=νήσος μικρά των Κυκλάδων πλησίον της Πάρου

Ωμουσι=όμνημι, ορκίστηκε,(Θάσος)

Ων=Το Δελφικό ΕΙ ή Ε εξακολουθεί να υπάρχει και στους Χριστιανικούς ναούς πάνω από την Μυστική Τράπεζα των εκκλησιών μέσα σε ισογώνιο τρίγωνο μεγάλος οφθαλμός με την επιγραφή: ο Ων, (ο θεός).

Ωντέρα - Ωμπούρα=Παρακελευσματική φράση που λέγεται από τους ποιμένας της Ηπείρου για ενθάρρυνσι των σκύλων προς καταδίωξη αγρίου ζώου ή υπόπτου ανθρώπου.

Ωξειανή=λίμνη, θέατρο, Ωξειάνα πόλις πλησίον όρους Σόγδια κεντ. Ασία

Ώξος=ένας των μεγαλητέρων ποταμών της Ασίας μετά τον Ινδόν (Νικ.Λωρέντης)

Ωο! Κώστα, Ωο! Νικόλα ακούγονται ακόμη στις παραμεθόριες περιοχές όταν θέλουν να φωνάξουν κάποιον. Εε κύριε ! πού πας; Εε ψιτ άστο κάτω! Ψε; ερωτηματικό= διατί; λέγουν οι αρχ. Κύπριοι. Αα! Για να σου πω! Αλλά και Χαίρε Ω! Σώκρατες φώναζον οι αρχαίοι. Όλα επιφωνήματα των ανθρώπων που εκφράζουν μία ψυχική στιγμιαία κατάσταση προς τον συνάνθρωπό τους, που όμως η ελληνική γλώσσα απαιτεί σύρσιμο της φωνής δηλ. να προσωδούν κι εμείς σήμερα λέμε: Ωοο! Τι ωραίο λουλούδι! Όταν λέμε Ω! Η φωνή μας σύρει πιο πολλά Ωοο! το γράφουμε όμως με ένα Ω! Βλέπουμε πόσο πλούσια είναι η έκφραση της ελληνικής γλώσσας, που και μόνο με το χαρακτήρα της φωνής μας μπορούμε να εκφραστούμε με ένα Ω! Διαφορετικά για τον πόνο, ή τη χαρά, το θαυμασμό, την ενόχληση κλπ. (Μ.Σ.)

Ώπα-Ώοπαα! =άλλη έκφραση όταν χορεύουμε και τραγουδάμε εύθυμα.

Ω πόποι Ομηρος = εκφράζει θαυμασμό, αγανάκτησιν και λύπην και τίθεται πάντοτε επί απροσδοκήτου τινός ή λυπηρού, Ω ποπώ=Ω δυστυχία οι Έλληνες λυπούνται απολέσαντες την ελπίδα της επανόδου και άκοντες επαινούσι τον Οδυσσέα. Φευ, φευ, Ω ποπώ, Ω δυστυχία. (Μέχρι σήμερα οι Έλληνες σε διάφορους τόνους φωνάζουν πω,πω, Ω!πω πω Μ.Σ)

Ώρα =Εἶναι ἡ ὀπώρα, ἡ σταφυλὴ ἡ ὥριμος· ὀρεσχὰς δὲ τὸ ἀμπέλι, κλῆμα πλῆρες σταφυλῶν, δι᾿ ὅ καὶ ὤριος ἐκαλεῖτο ὁ Διόνυσος καὶ Ὀρινία ἡ ἀναδενδρὰς ἄμπελος.

Ώρα=Χρονική περίοδος, Ιστορικά εις την Ήπειρο, οι Τούρκοι ακολουθούντες το σύστημα των Βυζαντινών, άρχιζαν τον υπολογισμόν της ώρας από την ανατολή του ηλίου κι ετελείωναν με τη δύση του.Δηλ. ώρα μία=ανατολή μέχρι τις δώδεκα=δύσις οπότε άρχιζε πάλι η ώρα μία. Ετσι π.χ. ώρα 6 είχαμε μεσημέρι και μεσάνυχτα. Δώδεκα ήταν το πρωϊ προ της ανατολής και το βράδυ.Ωρολόγια εξ άλλου έφερον οι ξενητεμένοι επιδεικτικά με καδένες στο γιλέκο τους. Μεγάλα δε εκκρεμή ωρολόγια υπήρχαν στην εκκλησία και στα σχολεία.Παλαιότερα υπήρχαν τα ηλιακά ωρολόγια για τα σχολεία που εσώζοντο επί των ημερών μας, και ως πρόχειρα σημεία προσδιορισμού της ώρας ήταν εν χρήσει “τα σημάδια” στον ήλιο.

Ώρα=Πόλις της Ινδίας κειμένης αρκτικώς, κατακτηθείσα υπό του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Ωραι=Θυγατέρες του Διός και της Θέμιδος, η Ευνομία, Δίκη και Ειρήνη

Ώραι=ύμνος 43 του Ορφέως “Ώραι θυγατέρες Θέμιδος και Ζηνός Άνακτος Ευνομίη τε, Δίκη τε, και Ειρήνη πολύολβε…”,

Ωραῖος = Εύμορφος, εύτροπος,Τίθεται ὡς ἐπεξήγησις τοῦ ἀδελφιδοῦ-περιστερᾶς-οἴνου.

Ωραίον=Καίριον

Ωρη εκ του jώρα= Ομηρ. Η του έτους εποχή (Ορφικός ύμνος αι ώραι)

Ωραιάς ή Τσουριάς ή Ωριάς (της) το Κάστρο=Τοπωνύμιο των Παξών. Είναι μία έκπληξη για όσους γνωρίζουν ότι αυτός είναι ο τίτλος πεντάφθογγου πολυφωνικού τραγουδιού της Ηπείρου το οποίον διασώθηκε, και με την έκδοση της Ακαδημίας των Αθηνών 1967 σε Λαογραφική έρευνα εις Πωγώνιον Ηπείρου υπό του Δημητρ.Β. Οικονομίδου για τα πολυφωνικά τραγούδια μεταξύ των οποίων αναφέρει μαζί με άλλα και το Κάστρο της Ωραιάς.Πως βρέθηκε ο τίτλος του τραγουδιού στην Ήπειρο και ακόμα τραγουδιέται, ή μήπως όλα όσα αναλύει ο Αθηναγόρας για τον πολιτισμό Παξών-Φαιακίας- Θεσπρωτίας που εδέσποζε για 30 000 χρόνια μας διέφυγε! Αξιοσημείωτο είναι ότι πάρα πολλά τοπωνύμια των Παξών υπάρχουν και στην άλλη Ελλάδα όπως:Πέλεκας, Μαντούκι, Ασωπίς, Αιγαίος, Χαλκιόπη, Κορακιά, Επισκοπή, Αιθιοπικόν, Χάλανδρον, Αγρίδιον, Αβρώνυμα, Ερύθοι-Ερυθραίαι, Βέσσα, Ελούντα, Λευκάθεια, Βοθώνοι, Κέραμος, Καταρράχτης, Κολώνη, Κορύνεια, Κάστανος, Ολύμποι, Πάγοι, Πλαπούσα, Δαφνούσα, Κεφαλόουνα, Δρυμώνας, Παροικιά, Κοχλιές, Λογγόνια κ.ά. πολλά όπως και η εν Ιταλία Μεσσηνία είναι αποικία των Παξών και το Ρήγιον και η Ιταλική Νάξος και η Ζάγκλη. Όπως επίσης και εν Μακεδονία και Θράκη αποικίαι, η Όλυνθος η άλλως λεγομένη Λυθρί, η Μένδη, αι Αιγαί, η Άκανθος-Ιερισσός-Γερισσός, η Παλλήνη, ο Άθως και τόσαι άλλαι πόλεις Μητρόπολις πασών είναι οι Παξοί-Εύβοια. Το ότι οι αρχαίοι είχον αμυδράν ιδέαν περί τούτου, καταφαίνεται και εκ του ότι και εν Κερκύρα ανέφερον αποικίαν των Ερετριέων, αγνοούντες ότι Ερέτρια και Ερυθραία είναι ταυτοσήμαντοι. Ερύθεια και Ερυθραία είναι η αρχαιοτάτη ονομασία των Παξών και της Κερκύρας. Και ότε αι νήσοι ήσαν ενωμέναι και αφού απεσχίσθησαν αλλήλων υπό των σεισμών, η παλίμψηστος αρχαία παράδοσις το μαρτυρεί περιτράνως. (Αθηναγόρας η “Νήσος των Παξών”)

Ωρείθυια=κόρη του βασιλιά Ερεχθέα, εκείνη που περιπλανιέται στα όρη (Κ.Δούκας)

Ωρείν =Φυλάττειν όθεν και ο θυρ-ωρός.

Ώρες=Πύργοι ωχυρωμένοι. (Της Ωριάς το κάστρο)

Ωρεός=Πόλις της νήσου Ευβοίας. όχι της σημερινής, αλλά της προϊστορικής των Παξών.

Ωρη εκ του jώρα= Ομηρ. Η του έτους εποχή (Ορφικός ύμνος αι ώραι)

Ώρη=Καιρός.

Ωρία=Η περί των Ωρεόν χώρα. Ωρείται οι κάτοικοι.

Ώρια=Τα κατά την ώραν γινόμενα ωραία ή ώριμα.

Ωριάς το Κάστρο= Ωρ-Ορ=χρυσός, Κάστρο-ΚαΣιΤεΡο. πολλά μέρη της Ελλάδος τραγούδησαν τα κάστρα με ατσαλένιες πόρτες και αργυρά κλειδιά… και ελαφρές παραλλαγές το Κάστρο της Ωριάς , Ουργιάς, Τσουριάς, της Αργυρώς το κάστρο κλπ. στη Δωρίδα, στην Ήπειρο, Στερεά Ελλάδα. Πελοπόννησος Κυνουρία, Πόντος, το Κάστρο της Β-ωργιάς στη Θράκη, στην Κω Δωδεκάνησος (βλέπε Ωραιάς το Κάστρο)

Ωρικόν=Πόλις με λιμένα εν Ηπείρω, κειμένη επί των συνόρων της Μακεδονικής Ιλλυρίας δι ό και ως Ιλλυρική πόλις εσθ’ ότε υποτιθεμένη αποικία των “Ευβοαίων” (Ηρόδοτος)

Ώρικος=Πόλις εν τω Ιονίω κόλπω. (λιμάνι της Χαονίας) Εκαταίος, λιμένα καλεί Ηπείρου τον Ώρικον εν τη ευρώπη “μετά δε Βουθρωτός πόλις, μετά δε Ώρικος λιμήν”. Απολλόδωρος δε ο θαυμασιώτατος πόλιν αυτήν οίδε, λέγεται αρσενικώς, ως Πολύβιος εβδόμω “οι δε τον Ώρυκον κατοικούντες, οι και πρώτοι κείνται περί την εισβολήν προς τον Αδρίαν εκ δεξιών εισπλέοντι” ο πολίτης Ωρίκιος, Ωρυκία η χώρα και η γυνή (Στεφ. Βυζάντιος)

Ωρινιάκια=περίοδος παλαιολιθικής εποχής

Ωρίων=άστρον ούτω καλούμενον, ή όρνις ποιός (Ησύχιος)

Ωρίων= Ωαρίων προσωδιακά, Απολόδωρος α΄ 41 (βλέπε Ωαρίων)

Ωρίων=Ήταν ο αγαπημένος της Ηούς, της χρυσόθρονης, της κροκοδάκτυλης, ροδοδάκτυλης και Ηριγένειας όπως αποκαλείται από τον Όμηρο. Τα ονόματα Ωρίων και Ηώς έχουν την ίδια σημασία (Αθηαναγόρας)

Ωρομέδων=Όρος υψηλόν επί της νήσου Κω

Ωροσίδης=ο από Ωρεσίου γεγονώς. Ούτος δ’ έστι ποταμός εν τη έξω γη, ώσπερ Ωκεανός (Ησύχιος)

Ωρύχιον=πόλις τόπος της Αττικής

Ωρσε Ομηρ.=εξεγείρω, παρορμώ, περί καταστάσεων ψυχής

Ωρωπός= πόλις Μακεδονίας, Αττικής

Ωρωπός= αρχ. πόλις της Βοιωτίας, που περιήλθε το 506 π.Χ. στους Αθηναίους, σήμερα χωριό στη βόρεια παραλία της Αττικής (βλέπε λέξεις Ωρ-ώρα)

Ωσάν=σαν, ως.

Ωστία=αρχαία και νεώτερη πόλις Ιταλίας (φύλο ελληνικό) επίνειο της Ρώμης

Ώσχη= Ο μετα κλήματος αμπέλου.

Ωσχοφόρια=Παίδες ευγενείς ηβώντες καταλέγονται οι φέροντες τας ώσχας εις το της Σκιράδος Αθηνάς ιερόν. Εισί δε τα κλήματα έχοντα βότρυς. (Ησύχ.)

Ωσχοφόριον= τόπος ιερός Αθήνησι Φαληροί, ένθα το της Αθηνάς ιερόν. Σκιράδος Αθηνάς ιερόν. Εισί δε τα κλήματα έχοντα βότρυς. (Ησύχ.)

Ώτος= Ενας από τους Γίγαντες, γιος του Ποσειδώνα και της Ιφιδάμειας-Ιπποδάμειας, θυγατέρα του Αλέως.Ὁ Ὦτος δὲ καὶ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ Ἐφιάλτης ἠπείλησαν νὰ ἐκθρονίσωσι τὸν Δία ἐπιθέτοντες τὸ Πήλιον ἐπί τῆς Ὄσσης, ἵνα οὕτω ἐξισώσουν αὐτὰ πρὸς τὸ ὕψος τοῦ Ὀλύμπου.

Ώχος=ποταμός Βακτριανής χώρας εν Ασία, εκβάλλων εις τον Ώξον, τανύν Έλμινδ ή κατά τινας Δεβασχ. Στραβ.(Νικ.Λωρέντης)

Ωψ=λέξις με πολλές έννοιες:οφθαλμός, πρόσωπο, όψις, όμμα

Ωών=Περιστομίων των ιματίων.