ΤΟ ΛΕΞΙΚΌ ΔΕΛΤΑ

Δέλτα

*Δα=Δαμάτηρ η γη.Θεότης των Πελασγών

Δα=Γα, Γη

Δα= ντα παιδική χαρακτηριστική έκφραση στην αρβανίτικη γλώσσα που έχει ρίζες Πελασγικές Di-as κατά πολλούς ερευνητάς κατάγεται από αυτή τη μονοσύλλαβη ελληνική πρωτογλώσσα

Δάαι=Σκυθικόν έθνος, ήσαν δε νομάδες λέγονται και Δάσαι (Στ.Βυζάντιος)

Δας=Ζαυς=Ζευς=Σδευς θεός, Σιορ Λάκωνες ο θεός,(Βλέπε λέξη Δίας-Δίγαμμα )

Δαγκλί=Νταγκλί Ηπείρου τοπ.

Δαδίκαι=έθνος Περσικόν (Ηρόδοτος)

Δαδόκερτα=φρούριον Αρμενίας μεταξύ Μηδίας Αρμενίας (Στεφ. Βυζάντιος)

Δάει-ρα και Δαϊρα=Χθονία θεότης,θυγάτηρ του Ωκεανού και Εφύ-ρα επίσης. Λατρεύεται στην Ελευσίνα

Δαι(Δη) =πρόσκειται εις ερωτήσεις:πως δαι;. Που δαι.; τις δαι; (Όμηρος) σήμερα ρωτάμε πού-ου; ποιά-α; πω-ως;

Δαίδαλα=πόλις Καρίας, πόλις Λυδίας και εορταί Βοιωτίας

Δαιδάλεια=πόλις Ιταλίας, Δαίδαλα=πόλις της Ροδίας και όρος εν Λυκία επορεύετο δια του Νίνου ποταμού.Δαιδαλίδαι δήμος τη Κεκροπίδος φυλής

Δαίδαλον (Ομηρος) =το μόνον τεχνικόν έργον, εκ μετάλλου τεχνούργημα

Δαίδαλος =τεχνίτης εν Κνωσσώ της Κρήτης (Όμηρος)

Δαιμονίζομαι=Οργίζομαι.

Δαίμων =κατά την αρχαιότητα είχε την έννοια του δυνατού - μεγάλου στο μυαλό και στο σώμα. Ας σκεφτούμε πόσες άλλες ίδιες λέξεις χρησιμοποιούμε σήμερα με άλλη έννοια, γι αυτό εμποδιζόμαστε πολλές φορές ν’αποδώσουμε σωστά τα γραφόμενα των προγόνων μας.( Μ.Σ.)

Δαίσο=τσακώνικα είναι ο αμνός, αμνάριον, μανάρι. Δαίς, δαιτός στον Όμηρο είναι το συμπόσιο, δαιτημών-συνδαιτημών, ο αμνός με το συμπόσιο πάνε μαζί. (χρειάζεται να θυμόμαστε, ότι αρχικά οι άνθρωποι με μία λέξη έδιναν πολλές έννοιες, σιγά-σιγά η γλώσσα πλουτιζότανε με νέες, αλλά και για ένα βράχο ή γκρεμό έδιναν και άλλο όνομα αναλόγως τι διακριτικό είχε το γύρω έδαφος:τουρκ, βλέπε λέξη, κάνη-όνι Βλέπ.λ. Μ.Σ.)

Δαΐς, δας-δαδίον= Η λάμπα η καίουσα.

Δαίω=Καίω

Δακοί- Δάκοι=οι πρότερον Δάοι οι κάτοικοι της εν Ευρώπη χώρας Δακίας, όντες εκ του αυτού γένους με τους εν Σκυθία Γέτας, σχηματίαζοντες κατά Πτολεμαίο δεκαπέντε μικροτέρους λαούς. Οι Ρωμαίοι ιστορικοί περιστάνουσι τους Δάκους ως εν έθνος γενναίον και ανδρείον, ενασχολούμενον προ πάντων εις όσα φορώσι την εύτακτον και εν ανέσει απόλασιν των οικειακών αγαθών.(Νικ,Λορέντης)

Δακτυλικός=είδος αυλού ή είδος μέλους (τραγουδιού-μελωδίας)

Δάκτυλοι =είναι από τις λέξεις που έχει πολλές έννοιες, χρειάζεται προσοχή του κειμένου για να προσδιορήσουμε την έννοια. Δάκτυλοι = είδος απλού και στάσιμου, αλλά ποικίλου χορού: Δάκτυλοι, ιαμβική, μολοσσική… κλπ. δάκτυλος ο μετρικός πους που αποτελείται από μία μακρά και δύο βραχείες συλλαβές.(Σόλ. Μιχαηλίδης)

Δάκτυλοι Ιδαίοι =οι κατά τον Απολλόδωρον ούτοι ήσαν παίδες της Νύμφης Αγχιάλης και συνοδοί της Κυβέλης επί της νήσου Κρήτης. Κατά Στράβωνα ήσαν ούτοι οι πρώτοι που κατώκησαν εις το εν όρος Ίδαν όπου επενόησαν την χρήσιν του πυρός και την ανάλυσιν και εργασίαν των μετάλλων. Εκαλούντο δε Δάκτυλοι ως κατοικούντες επί των Δακτύλων ήτοι κορυφών του όρους τούτου. Ο δε Παυσανίας λέγοι ότι οι Δάκτυλοι ήσαν οι αυτοί με τους εν Κρήτη Κουρήτας λεγομένους εις τους οποίους η Ρέα ενεπιστεύθη την ανατροφήν του υιού αυτής Διός (Νικ. Λωρέντης)

Δαλίων=Μικρός τις ποταμός ης Ήλιδος εν Πελοποννήσω, εισβάλλων εις τον Αλφειόν. Στραβων.

Δαλματία -Δαλμάται =αναφέρει ο Στρβ.-Πολύβιος, χώρα της Ευρώπης εκτείνεται στα ανατολικά παράλια της Αδριατικής, αποτελούσα εν μέρος της λεγομένης βαρβάρου Ιλλυρίας. περιλαμβάνει και τας νήσους πέριξ αυτοίς.Οι αρχαίοι κάτοικοι ήσαν έμπειροι ναύται καταγινόμενοι ως επί πολύ εις την πειρατείαν. Υποταχθέντες υπό των Ρωμαίων εδόθησαν εις την γεωργίαν κτίσαντες επισήμους πόλεις επί της χώρας αυτών. Υπό το όνομα βασίλειον της Δαλματίας αποτελεί επαρχίαν της Αυστριακής μοναρχίας (Ν.Λορ.)

Δὰμ -Δάμα = Λέγεται τὸ αἷμα ὡς ἐκ τοῦ ἐρυθροῦ αὐτοῦ χρώματος.

Δαμ= Δια του “δαμ” πολλά μυθολογούμενα ονόματα σχηματιζόμενα και αναφερόμενα εις τα πολύτιμα μέταλλα.

Δάμα =Αρχικώς το «περίφραγμα» την «μάνδραν», το φρούριον, το κάστρον, το έδαφος το περικλείον τούτο ή εκείνο των πολυτίμων μετάλλων, και δη χρυσόν ή άργυρον. Συγγενές με το δώμα, δόμος.

Δαμαίοι=έθνος παρά τοις Ιχθυοφάγοις, ως Απολλόδωρος (Στ. Βυζ.)

Δάμο-Δήμος= Αρχική λέξις Δμως. Δομήτωρ, Δαμός, Δάμαρ, Δάμαλις, Δαμάζω, Δαμνά, Δαμέα, Δαματήρ.

Δαμάστιον=Ελέγετο στην Ήπειρο ο τόπος όπου ευρίσκοντο τα ονομαστά “αργυρεία”(Στράβων)

Δαμασά=Εν Παξοίς.

Δαμία=Η θεότης της αυξήσεως, αφθονίας και του πλούτου.

Δαμαίας-Ταμίας=Πολυτίμητος αρία ο Ζευς.

Δαμαίος=Ο κάτοικος, ο καταγόμενος την πατρίδα.

Δαμαίος=Ο χρυσόφορτος Ποσειδών.

Δάμαλις καὶ Ὄρμος= Επ’ αὐτοῦ ὑπάρχει χωρίον λεγόμενον Ἀδαμπὸλ· πλησίον δὲ τῆς Χρυσουπόλεως - Οὐσκουδὰρ ἀκρωτήριον λεγόμενον «τοῦ Βοὸς πόρος» καλούμενος.

Δαμάρι= Φλὲψ μεταλλικὴ. Μάδι τὸ «λατόμιον», τὸ «μάτι», τὸ «μαδὲν - μαντένι». Ἐπίσης ὁ δάμος - δῆμος, δομήτωρ, δαμὸς, δάμαρ, δάμαλις, δμὼς, δαμάζω, δαμνάω, δαμέα, μάδδα, μαδαρὸν, μάζα, μαζὸς, μαστὸς, μάτηρ.

Δαμαρούν ο=Των Φοινίκων.

Δαμασίας=Ο Διόνυσος Βάκχος.

Δαμάσιος ή Δαμάσιππος=Υιός του Ικαρίου και αδελφός της Πηνελόπης.

Δαμασίππη= Η μητρυὰ τοῦ Ἔβρου·

Δαμασίστρατος =Βασιλεύς των Πλαταιών κατά τον Παυσανίαν.

Δαμασκός=Υιός του Ερμού και της Φιλομήδης ελθών εξ Αρκαδίας εις Συρίαν και κτίσας την Δαμασκόν (Κατά Στέφανον τον Βυζάντιον)παρά τον ποταμόν Χρυσορρόαν.

Δαμάστιον= Ελέγετο ἐν Ἠπείρῳ ὁ τόπος ὅπου ευρίσκοντο τὰ ὀνομαστὰ «ἀργυρεῖα» (Στράβων). Δαμ-άστιον. Λαο-δάμ-ας υιός του παγχρύσου βασιλέως των Φαιάκων Αλκινόου. Αμφι-δάμ-ας=Ο υιός Χρυσοπέλειας. Ρα-δαμ-ανθης=ο ξανθός υιός της χρυσής εσπερίδος Ευρώπης και του Διός. Ρα-δάμ-ανθυς ο ξανθός υιός της χρυσής Εσπερίδος Ευρώπης και του Διός. Λαο-δάμ-ας ο υιός του παγχρύσου βασιλέως των Φαιάκων Αλικινόου. Αμφι-δάμ-ας ο υιός Χρυσοπέλειας. Δαμ-ασκός ο χρυσορρόας ποταμός της Συρίας. Δαμ-αίος ο χρυσόφερτος Ποσειδών Δαμ-νανεύς εις των μεταλουργών του χρυσού Ιδαίων Δακτύλων και πλήθος άλλα ονόματα σχηματιζόμενα δια του Δαμ και αναφερόμενα εις τα πολύτιμα μέταλλα.

Δαμάτηρ και Τιμάοχος=Η Δήμητρα και πολυτίμητος η Περσεφόνη.

Δαμηθάλης=Φενεάτης κατασκευάσας μετά του αδελφού του τον ναόν της Θεσμίας Δήμητρος, μιας των Καβείρων.

Δάματρυς= Νῦν Άλέμδαγ, ἤ Ἀλμαία τῶν Βυζαντινῶν, βουνὸς ἐρυθρός, χρυσοῦς·

Δαμιανὴ=Ότι καὶ τὸ ὄνομα Δωροθέα-Λευκοθέα καὶ Αἰκατερίνη, δηλαδὴ «Χρυσῆ Κόρη»· δεδομένου δὲ ὅτι τὸ κοσμητικὸν χρυσοῦς ἀπεδίδετο εἰς θεοῦς καὶ βασιλεῖς, «χρυσῆ κόρη» εἶναι ἡ «χρυσῆ Βασιλοπούλα».

Δαμνεύς=Ο ήλιος ταυτιζόμενος προς τον Βήλον.

Δαμνεύς και Κέλμις=Οι των Ιδαίων Δακτύλων εύρον πρώτοι τον σίδηρον.

Δαμναμεύς= Εις των μεταλλουργών του χρυσού Ιδαίων Δακτύλων

Δαμναμενεὺς= Λέξις δηλοῦσα λίθον πολύτιμον ὡς ἡ λὶξ, ὡς ἡ τέτραξ λέξις καὶ αὕτη σχέσιν ἔχουσα πρὸς τὰ μέταλλα. Οὕτω κατὰ τὸν Ἡσύχιον, ἕκτος, τρίτος, τέταρτος, νομίσματα ἀργυρίου καὶ χρυσίου καὶ χαλκοῦ.

Δαμνώ=Σύζυγος του Δαναού γεννήσασα τας 50 Δαναϊδας.

Δαμνώ=Δόμνα Θυγάτηρ του Βήλου από την οποία ο Αγήνωρ εγέννησε τον Φοίνικα, Ισαίαν και Μελίαν.Ήν δε ο Βήλος-Γάϊος ο κατ’ εξοχήν εκπρόσωπος του χρυσού.Ο Βάαλ ο Βελίαρ, ο όφις ο αρχαίος.

Δαν =Όφις, άρδινος τόπος όφεων

Δαν-Δην= Η Γη. Δαν ο Ζευς.

Δὰν καὶ Δὰμ= Δᾶνος, τὸ δῶρον τὸ διδόμενον χρῆμα, δανείζειν·

καὶ δινάριον ὁ χρυσὸς.

Δανάκη =Νόμισμα.

Δαναός, Δανάη, Δαναΐδες= Ονόματα που έχουν σχέση με τα ύδατα.

Δαναὸς Ὁ =Απὸ τῆς Αἰγύπτου δῆθεν, Φοινίκης, Κρήτης, Βοιωτίας καὶ τόσων ἄλλων μερῶν προελθών, ἐπὶ τέλους εἰς τὸ Ἰόνιον πέλαγος ἀπήντησε καὶ τὴν Ἤπειρον, ἀλλὰ μᾶλλον εἰς τὰς νήσους Παξῶν-Κερκύρας, μετὰ τῆς συζύγου αὐτοῦ Ἁρμονίας.

Δαναὸς, Δανάη= Πρὸς ἥν ἦλθεν ὁ Ζεὺς -Δῖνος ὡς χρυσὴ βροχὴ·

Δάνας= Η ρίζα δα-δι λάμπειν καὶ οἱ μεταλλουργοὶ Κᾶρες.

Δαντᾶ ἤ νταντά = Η διὰ τοῦ γάλακτος αὐτῆς τρέφουσα τὸ βρέφος.

Δάνος=Το δώρον, δάνειον, δανείζω, σφεδανός ο λάβρος, ο ορμητικός.

Δάοι- Δίοι = Οἱ Θρᾷκες.

Δὰρ=Ο ἡγεμὼν καὶ ἡ Δήμητρα ἡ μήτηρ τοῦ χρυσοῦ, Κιδαρία ἐλέγετο.

Τὸ θέμα δὰρ, αὐτὴν τὴν ἔννοιαν ἔχει, καὶ δάτις τὸ αὐτὸ σημαίνει καὶ δατείομαι κατὰ τὸν Ὅμηρον. Δατέομαι, ληΐδα, τὰ λάφυρα. Δέρα δὲ ἀραβιστὶ τὸ κοίλωμα, τὸ ὄρυγμα, ὁ δερὲς. Δὰρ προφέρεται καὶ δοὺρ.

Δάρα=πόλις μικρά της Μεσοποταμίας, ύστερον αυξηθείσα υπό των Βυζαντινών αυτοκρατόρων ωνομάσθη Αναστασούπολις (Νικ. Λωρέντης)

Δάρδανος καὶ Δαρδανία= Εἶναι ὀνόματα καὶ τόποι ἠπειρωτικοί. Τῆς ἱσπανικῆς Ἰβηρίας, λαβούσης τ ὄνομα ἐκ τῶν ἠπειρωτικῶν ἀποικιῶν (Αθην.

Δαρδανία=προϊστορική πόλη της Β Τρωάδος προκατακλυσμιαία και αρχαιότερη της Τροίας (Λιακόπουλος) Δάρδανος πόλις Τρωάδος η πρότερον Τευκρίς (Στεφ.Βυζάντιος)

Δάρης, Δαρεικὸς, Δαριεὺς= Λέξεις ἀναφερόμεναι εἰς τὸν πλοῦτον καὶ δὴ τὸν χρυσὸν. Δαρεικοί=οι χρυσοί στατήρες (Ησύχιος)

Δαραβέρι (νταραβέρι),νταραβερίζομαι, Δάραι=θυμώ (Ησύχ.)

Δαρεῖος = Άνθρωπος πλούσιος αφνειός, έχοντα χρυσόν και άργυρον.

Δάρης=ιερέας του Ηφαίστου στην Τροία

Δάριν=Ιερέα του Ηφαίστου στην Τροία αναφέρει ο Όμηρος τον αφνειόν.

Δασέαι αι=Πόλις της Αρκαδίας εν Πελοποννήσω Στεφ. Βυζάντιος,

Δασιά=Τοπωνύμιον Κερκύρας.

Δασκαλόπετρα=Στη Χίο, Δασκάλια και στους Παξούς.

Δασκάλια= Νησύδρια ή βράχοι εις τας νήσους Παξών –Αντιπάξων. Έχων αμεσωτάτην σχέσιν προς την ομηρικήν ονομασίαν Σκύλλα, δηλ.βράχο-σκόπελο, σπήλαια με χάσματα, κοιλώματα.

Δασκάλια -Δασκαλειό= Αρχαία λέξις ο Ηρόδοτος αναφέρει αυτήν ως Δασκύλια.

Δασκάλου =Τοπωνυμίαι εν Άνδρω.

Δασκαλειό= Το τοπωνύμιο αυτό φέρουσι πολλαί νησίδες έρημοι και βράχοι εν Κιμώλω, εν τω Αργολικώ κόλπω παρά τον Πόρο, Σκιάθο, Σάμον. Εν τω Κορινθιακώ κόλπω η και Πιτυούσα λεγομένη βλ.Πιτυούσαι

Δασκαλίον και Σχολή (σκολειό) προήλθεν από την Σκύλαν, την σπηλιάν την φωλεά.

Δασσαρήται και Εγχελάνες=Αυτόνομα ελληνικά ηπειρωτικά φύλα με μέρος της Ιλλυρίας.

Δασσύλιον=Λοφίσκος εις την σημερινήν πόλιν των Πατρών (βλέπε λέξη), η οποία άλλοτε ήταν τρεις αρχαίες πόλεις. και

Δασύλλιος= Επίθετο του Βάκχου από το οποίον ετιμάτο εις τα Μέγαρα.

Δαύλεια η=κωμόπολη νομού Βοιωτίας

Δαυλία=Πόλις Ιλλυρίας, Δαύλαι πόλις Βιθυνίας, Δαυλίς πόλις Φωκίδος

Δαυλός ή Δαλός=Ξύλο καιόμενο, μαυρισμένο.

Δαυνία=χώρα Ιταλίας, Δαύνιον πόλις Ιταλίας

Δαύνιον τείχος=πόλις Θράκης

Δαύσαρα=τα, πόλις πλησίον της Εδέσσης

Δαφνίλα-Δάφνη = Κέρκυρα τοπ. Γληνώδη εδάφη που συγκρατούν στην επιφάνεια ύδατα. Δάφνη και -Δαφνί Αττικής, Δαφνούς-ντος= Πόλις και λιμήν της χώρας των Λοκρών Οπουντίων – Δάφνη κώμη πλησίον της πόλεως Αντιόχειας στη Συρία Δάφνος=ποταμός Λοκρίδοςκ.α.

Δαφνούς =Φωκική πόλις και λίμνη Δαφνουσίς=πλησίον του Ολύμπου του Βιθυνού. Είναι και δήμος πλησίον της Κω και σε πολλά άλλα μέρη

Δεβελτός =η, πόλις Θράκης

Δεβόλης=ποταμός κατεχόμενης Β.Ηπείρου

Δεϊελιάω=Δειπνώ, δειελιήσας, δειπνήσας λ. Ομηρική στην Κέρκυρα έλεγαν όταν ήθελαν να φάνε:έχω μια δήλια κι έδειχναν το στομάχι.

Δείνος-Δίνος =Ο Ζευς. Το ποτήριον.

Δειράς – άδος=χώρα Κορίνθου, Δειράδες δήμος Αττικής

Δείρη=ακρωτήριον Αιθιοπίας (Λεξ. Ι. Σταματάκου)

Δεκέλεια=Δήμος Αττικής

Δεκέντιοι=έθνος Παννονίας

Δεκίητον=πόλις Ιταλίας το εθνικόν Δεκιήται ως Αρτεμίδωρος εν ώ γεωγραφουμένων Στεφ.Βυζάντιος

Δελβινάκι =Στην Πρεμετή και στο Πωγώνι, Δελβινακόπουλο (Θεσπρωτία) Δέλβινο στην κατεχόμενη βόρειο Ήπειρο κ.α. Δελβ-Δελφ (βλέπε λεξη)

Δελέγκου κερκυρ. =.Γρήγορα αμέσως. Η ρίζα δελος- δόλος δέλεαρ “άστην απ’όξω από το σπίτι κι εμείς δελέγκου θα την ασκώσουμε”

Δελίμμη=Ονοματοθεσίες Καλαμάτας και Μάνης όπου υπάρχει σιδηροπυρίτης.

Δέλτα Παλαιό και Νέο=Στις εκβολές του Καλαμά (Θύαμις) του ποταμού της Θεσπρωτίας. Δέλτα και Νείλος= Ξαφνιάζεται ο μελετητής των τοπωνυμίων, όταν διαβάζει ότι στη Θεσπρωτία υπάρχει στη Μονή Γιρομερίου - επαρχία Φιλιατών- Όσιος Νείλος! Και τοπ. Νείλος στους Παξούς.

Δελφικός Τρίποδας=Εθεωρείτο ιερός. Οι τρεις βάσεις (πόδια) που σημαίνουν την Θεία γνώση, που χαρακτηρίζει το παρελθόν, το παρόν, και τό μέλλον.

Δελφίνι=Προσφιλές στην αρχαία Εκκλησία ήταν το Δελφίνι, μεταφέροντας τις ψυχές στο νησί των Μακάρων.

Δέλφη=το ψηλότερο βουνό της Σκοπέλου 690 μ. που έχει δύο κορυφές, το Ψηλό καο τ’ Αυγέρι. Το όνομά του είναι προελληνικό και έχει σχέση με το τοπωνύμιο Δίρφυς της Ευβοίας (Αδάμαντ.Σαμψών)

Δελφίνιον=φρούριον Χίων

Δελφοί=πόλις Φωκίδος επί του Παρνασσού ένθα το άδυτον εκ Πεντελησίων κατασκεύασται λίθων, έργον Αγαμήδους και Τροφωνίου, είναι επίσης και Δελφούσα πηγή Δελφών

Δελφουσία=πόλις Αρκαδίας

Δελφύνη η=δράκαινα ανθρωπόμορφος (Λεξικόν Ι.Σταματάκου)

Δεμὶρ= Ο σίδηρος. Δεμίρης όνοματεπώνυμο Ηπειρωτών

Δεμιρτζελῆ καὶ Δεμερτζῆ =Χωρίον τῆς Θράκης.

Δενθάλιοι=πόλις μία των περιμαχήτων Μεσσηνίοις και Λακεδαιμονίοις

Δένθις=οίνος (Λάκωνες)

Δεξαμενή=Μέταλλον. Δεξαμενή λέγεται και μία των Νηρηϊδων νυμφών, Δεξαμενός εις των Κενταύρων και έτερος πατήρ της Δηιάνειρας. Δεξάμενος και χωρίον της Αμβρακείας.

Δεξαμενή=Φουντάνα λέγεται στους Παξούς ιδιαίτερος συνοικισμός αποτελών μετά των Μαγαζείων ιδίαν κοινότητα.Φοντίνα=το μέταλλον, ως σκεύος συνηθέστατον στους Κερκυραίους.

Δέπας =Παρά τω Ομήρω ανευρίσκομεν την σχέσιν του οίνου προς την περιστερά, λέγεται τὸ ποτήριον τὸ πλῆρες οἴνου “δέπας οίνου”, με το οποίον έσπενδον εις τους θεούς, έπινον δε και οι ήρωες, τοιούτον δέπας είχε ο Νέστωρ.” Παρ’ δε δέπας περικαλλές, ό οίκοθεν ήγ’ ο γεραιός

Χρυσαίοις ήλοισι πεπαρμενον. Ούατα δ’ αυτού

Τέσσα’ έσαν, δοιαί δε πελειάδες αμφίς έκαστον

Χρύσειαι νεμέθοντο, δύο δ’ υπό πυθμένες ήσαν”(Ιλιάς Π.632)

Και δίπλα σου πανέμορφο ποτήρι, που ο γέροντας το κουβαλούσε απ’ την πατρίδα του, στολισμένο με χρυσά καρφιά. Τέσσερες ήταν οι χειρολαβές του. Και δύο αγριοπερίστερα χρυσά έβοσκαν απ΄τη μια και την άλλη της καθεμιάς κι είχε διπλό πάτο.”

Δέρα=υπερβολή όρους. Οι δε τα σιμά των ορών (Ησύχιος)

Δέραια=περιτραχήλια, περιδέραια

Δέραι=χωρ.Μεσσηνίας

Δέρας -Δερ-Δαρ=Σημαίνει τον χρυσόν.Το χρυσόμαλλον δέρας (δέρμα).

Δέρ-ας=το, Φρούριον Σικυωνίας

Δερ-βένι=Μακεδονία.Δερβένι Πελοποννήσου Δαρ-βίνος. Δαρ-χμάς=δραχμάς (Ησύχιος)

Δέρ-βη=κώμη Λυκαωνίας, Δέρβιοι, Δέρβικες, Δέρβος επώνυμο Πωγωνίου

Δερβίσσαι=Μοναστικό τάγμα του Μωαμεθανισμού, αποτελούμενο από Μοναχούς. Σε αρχαιότερους χρόνους εκαλούντο “Μελαμή” και “Καλεντέρ”. Μεταγενέστερα ”Δερβίσσηδες” . Ζούσαν σε κοινόβια Μοναστήρια, καλούμενα “Τεκέδες” τέκε (Ομηρος), τέκεν, έτεκεν, τεκέεσαι.

Δερ-βιτσάνη=χωριό της Β.Ηπείρου στα κατεχόμενα

Δέργμα=Οφθαλμός, όρασις.

Δερ-όπολη=πόλις Β.Ηπείρου βλέπε Δρυινούπολις

Δέρ-ριον=χωρίον Λακωνικής

Δέρ-ρις=ακρωτήριον Μακεδονίας

Δερ-σαίοι=έθνος θρακικόν

Δεσπέτο=Δυσαρέσκεια πείσμα.

Δεσπίνας=γυναίκας Θεσσαλοί (Ησύχιος)

Δεστεμέλι=Ζώνη.

Δευκαλίων =Ὁ υἱὸς του Μίνωος μετὰ τὸν κατακλυσμὸν παρουσιάζεται εἰς Δωδώνην, τὴν ἐν τῷ Ἰονίῳ πελάγει ὁμηρικὴν Δωδώνην, διὰ νὰ παραγάγῃ νέους ἀνθρώπους, ρίπτων ὄπισθεν αὐτοῦ λίθους μετὰ τῆς συζύγου αὐτοῦ Πύρρας, ἐκ τῶν ὁποίων ἐγένοντο οἱ νέοι κάτοικοι τῆς γῆς ἄνδρες καὶ γυναῖκες. (Αθηναγόρας) “πείρατα γαίης”=τα τέρματα της γης, “άστρων ήχι λοετρά πέλει και τέρματα της γαίης” Οδυσ.δ΄ Ησιοδ. Έργα και Ημέραι 163

Δευκαλίων = Πόσους πατέρας καὶ μητέρας δὲν εἶχεν! ὥστε ἄλλοι νὰ λέγωσιν αὐτὸν Σκύθην! ἄλλοι Αἰγύπτιον, ὁ δὲ Γερμανὸς Ἄβελ αὐτὸν καὶ τὸν Ἡρακλὴ νὰ θέλῃ ὡς Γερμανούς! ἀγνοῶν ὁ ἐμβρόντητος ὅτι Σκυθία, Αἴγυπτος καὶ Γερμανία αἱ ἀρχικαὶ εὑρίσκοντο ἐν τῇ ἀρχαίᾳ Ἑλλάδι, ἐξ ἦς ἔλαβον τὰ μέρη ταῦτα τὰς ὀνομασίας των, καὶ οἱ κάτοικοι γλώσσαν, ἤθη, πολίτευμα, θρησκείαν.

Ὁ ὁμηρικὸς Κηφισσὸς εἷς ἦτο· καὶ ὅμως Κηφισσὸν ἀπαντῶμεν εἰς τὴν Ἀργολίδα, Σικυώνα, Σαλαμίνα καὶ Βοιωτίαν καὶ ὅπου ἀλλαχοῦ· ἑκάστη νῆσος καὶ πόλις τῆς Ἑλλάδος φέρει ἐν τῇ ἀρχαιότητι τρεῖς, τέσσαρις καὶ πλείονας ὀνομασίας, πᾶσαι ὅμως αἱ ὀνομασίαι αὕται, τὸ αὐτὸ σημαίνουσι ὡς ἐν Λέσβῳ, ὅπου τὰ πάντα ἄγουσι ἡμᾶς εἰς μίαν καὶ τὴν αὐτὴν ἔννοιαν τὴν τῆς Αἰθιοπίας- Ἐρυθραίας. (Αθηναγόρας)

Δευκαλίων=Νήσος μικρή κειμένη επί του Παγασητικού κόλπου πλησίον του ακρωτηρίου Πύρρας εν Θεσσαλία.(Στράβων)

Δευς =Ζευς

Δεύω = Αρδεύω, χέω, ποτίζω, δύα ἡ κρήνη, δύπτω=βρέχω. Δίρκη πηγὴ.

Δηϊδάμεια= Σύζυγος τοῦ Πειρίθου τοῦ φίλου τοῦ Θησέως. Δηϊδάμεια= Εξ ἧς ὁ Ἀχιλλεὺς ἐγέννησε τὸν Πύρρον ἤ Νεοπτόλεμον τὸν φονέα τοῦ Λαοδάμαντος, καὶ διότι ὡς πρῶτοι κάτοικοι τῆς Σκύρου ἐθεωροῦντο οἱ Κάρες, οἱ μεταλλουργοὶ οὗτοι Κάουρες - Κάβειρες.

Δήλια= (Κερκ.-ομηρική) Λιποθυμία από πείνα, ανακατοσούρα στο στομάχι.Βλέπε λ. Δεϊελιηάω)

Δηλία=πόλις Ικαρίας

Δήλιον=πόλις Βοιωτίας, Λακωνίας

Δήλος=Ἐγνώρισεν ἐπίσης ὁ Ὅμηρος τὴν Δῆλον τὴν παναρχαίαν, διάφορον καὶ ταύτην τῆς ἱστορικῆς Δῆλου. Πανάρχαιη και προϊστορική διαφέρει σε όλα από την ιστορική Δήλο.

Δήμητρα =Εκαλεῖτο Ἀχαΐα, Χλόη καὶ Ἱερόεσσα = λέγεται και ἡ

περιστερὰ, Δία καλεῖται καὶ ἡ ἄμπελος.

Δήμητρα=Η θεότης της καρποφόρου γης.

Δημητριάς αδος=αρχαία πόλις της Μαγνησίας πλησλιον του Βόλου. Πόλις Ασσυρίας

Δημήτριον=τόπος περί Θεσσαλίαν περί το Κροκωτόν πεδίον κείμενος παρά τον Άμφρυσον. Έστι και πόλις Αιολίδος (Στεφ.Βυζάντιος)

Δημητσάνα =πόλις εν Αρκαδία πρωτ.της επαρχ. Γορτυνίας

Δήμιος=Δημόσιος, δήμιον =κοινωφελές, δήμια πίνειν =εκ του δημοσίου (Ομηρος)

Δημο-βόρος=ο τα του δήμου κοινά κατεσθίων (Όμηρο λέξικό)

Δημογεροντία=Κοινοτικό συμβούλιο και μέλος αυτού κατά την Τουκοκρατία.

Δημοδίδη= Θυγάτηρ τοῦ Ἀγαμέμνονος·

Δημόδοκος= Φαίαξ ἀοιδὸς και ποιητής τυφλός εις τα ανάκτορα του Αλκίνοου. Υπήρχε επίσης στη Φαιακία θέατρο όπου οι Τεχνίτες του Διονύσου (βλ. Διθύραμβος) τελούσαν τα τοπικά Διονύσια. Εκεί έδρασε και ο Αργείος κιθαριστής Αριστόνικος. (Κατερίνα Κηπουργού)

Δημαίνιος= Επίκλησις τοῦ θεοῦ Ἀσκληπιοῦ.

Δημοκράνεια= Θρᾳκικὴ πόλις.

Δημολέων= Εἷς τῶν Κενταύρων· ἄλλος υἱὸς τοῦ Ἀντήνορος, καὶ ἕτερος υἱὸς τοῦ Δημάχου στρατεύσας μετὰ τοῦ Ἡρακλέους κατὰ τῶν Ἀμαζόνων.

Δημόνησος= Η ἐν τῇ Προποντίδι «Χάλκη», ἡ ἐξάγουσα χαλκὸν. (Αθηναγόρας) Περί Χαλκηδόνα νήσος από Δημονήσου τινός, έχει δε ο τόπος κυανού μέταλλον και χρυσοκόλλης και χρυσίον ευρίσκεται τίμιο, οφθαλμών τε φάρμακον εστίν (Στεφ.Βυζάντιος) Δημονήσοι κατά τον Ησύχιον, δύω μικραί νήσοι επί της Προποντίδος πλησίον του Βυζαντίου, Χαλκίτις και Πιτυούσα, τανύν Πρίγκιπες νήσοι

Δημονίκη= Θυγάτηρ τοῦ Ἀγήνορος.

Δημο-πτόλεμος=Εἷς τῶν μνηστήρων τῆς Πηνελόπης. Πτόλεμος-πόλεμος. Πτολεμίζω πολεμίζω, Πτολεμιστής πολεμιστής μαχητής αγωνιστής.

Δήμοι= Κερκύρας, Παξών, Μελίτης, Θιναλίων, Παλαιοκαστριτών, Λευκίμμης, Κασσωπαίων, Κορυσσίων, Φαιάκων, Αχιλλείου, Αρελίων(Κοκκίνη), Αγίου Γεωργίου. κοινότητες:Οθωνοί, Ερείκουσα, Μαθράκι. Όλα τα ονόματα αναφέρονται στον Όμηρο.

Δημοφῶν= Υἱὸς τοῦ Θησέως καὶ τῆς Φαίδρας. Δημόνασσα θυγάτηρ τοῦ Ἀμιαράνου καὶ σύζυγος τοῦ Θερσάνδρου.

Δηρά=γης Ιβηρίας, ής ο Σικανός ποταμός, οι οικήτορες Δηραίοι

Δησχείμαρος=Δύσκολα υποφέρει το χειμώνα.

*Δι-Δι (ντι-ντι)=Πρωτοελληνιστί σημαίνει λέγω, ομιλώ, προλέγω, μαντεύω. Τι-Δι (ντι) =Εκχέειν ύδωρ, (Βλέπε δύπτω)

Δία=πόλις Θεσσαλίας, Αιακού κτίσμα, β)Θράκης κατά τον Άθω, γ)Ευβοίας, νήσος και πόλις Πελοποννήσου περί το Σκύλαιον, ε)Λυσιτανίας περί τον ωκεανόν, ς)Ιταλίας προς ταις Αλπεσιν, ζ) Σκυθίας παρά τω Φάσιδι, η)Καρίας, θ)Βιθυνίας προς τω Πόντω, εισί και δ)νήσοι Δίαι λεγόμεναι α)Νάξος, β) η προς Μήλω, γ) η προς Αμοργώ, δ) κατά Κνωσσόν Κρήτης, το εθνικόν Διεύς και το θηλυκόν Διάς όθεν και Διάδες Αθήναι.

Διάβολος = διάτανος Πελοππν, διάσκαντζος Κέρκ., Τρισκατάρατος, ο όξω απ’έδω κλπ.

Διαβήται αι=νήσαι πλησίον Κύμης

Διάγων=Ποταμός Ήλιδος

Διαγόρας=νήσοι Ρόδου

Διαίνω=Υγραίνω, βρέχω. Εξ αυτού οι αρχαίοι εκάλουν την Αρτέμιδα Διάνα.

Διακοπηγή=χώρα περί την Αμάσειαν

Διακρία=η ορεινή Αττική (μετ. Πάρνηθος και Βραυρώνος)

Διάλεκτος ιωνική= η λαλουμένη υπό των Ιώνων εις ήν έγραψεν ο Όμηρος και ο Ηρόδοτος

Διάνιον=νήσος Ιταλίας

Διάς, αδος= πόλις Λυκίας

Δίας = Θεός, 300 εν όλω αναφέρονται.

Διάνα=Όνομα Αρτέμιδος.

Διαολίζομαι= Σύνηθες στην Κέρκυρα δηλ. Εκνευρίζομαι, θυμώνω.

Διάσκαντζος =Κερκ. Διάβολος.

Διαυλία=όταν δύο άδωσι (Ησύχιος) υπήρχε και δίαυλος με ένα στόμιο

Δίγαμμα F ή Βαυ=Το έκτο γράμμα του αρχαιότατου Ελληνικού Αλφαβήτου. Φθόγγος που αλλάζει ηχητικότητα ανάλογα με τη θέση που βρίσκεται πριν ή μετά άλλων φθόγγων. Άλλο ένα σημαντικό αποδεικτικό στοιχείο της Προσωδιακής κατάστασης της Ελληνικής γλώσσης γι αυτό και χάθηκε με την επιβολή του Τονικού συστήματος από τους Αλεξανδρινούς. Π.χ. ΔιFός=Διός προφέρουμε σήμερα εμείς, τότε ως φαίνεται πρόφεραν με κάποια ιδιαιτερότητα τη λέξη :ΔιFός. Λαός=λαFός. Μήπως το ίδιο δεν γίνεται και σήμερα σε πολλές περιφέρειες όπως:Μίγια –μία, δίγιο-δύο, Μαρίγια κλπ. Επίσης το γράμμα Ν στη σύγχρονη βιαστική καθ’ ομιλουμένη ελληνική δεινοπαθεί όπως: Τη(ν μ)πρώτη φορά, είπα στο(ν μ)πρόεδρο, πάρε τη(ν γ)καρέκλα, και το(ν γ)καλοσώρισα. Το(ν μ)πρόσεξες Όπως πολύ παρατηρητικός ο Γάλλος μουσικολόγος Μπο-Μποβύ γράφει ότι θαυμάζει πως ο Έλληνας τραγουδιστής προσπαθεί να βρει το δικό του ιδανικό κι όταν τραγουδάει κι όταν μιλάει. Ο Έλληνας από αρχαιοτάτων χρόνων δείχνει μια “κοκεταρία τρόπον τινά κατά την ομιλία του, αισθάνεται την υπεροχή του γι αυτό και χρησιμοποιεί όλους τους φθόγγους της ανθρώπινης φωνής. Μία γλώσσα άσωτη που συνεχώς ρέει, δημιουργώντας πάρα πολλούς ρυθμούς, πάρα πολλά “μοτίβα” (σχέδια) μουσικά, που ικανοποιούν όλες τις καταστάσεις και συναισθήματα των ανθρώπων, όταν οι μουσικοί του κόσμου το καταλάβουν, θα μεγαλοδημιουργήσουν έργα με λόγο και μουσικές μεγαλόπνοες που αυτές οι ίδιες συλλαβές-λέξεις-φράσεις της αρχαίας ελληνικής, καθοδηγούν τον καθένα να δημιουργήσει κάτι καινούργιο και πρωτότυπο που να τον εκφράζει κι όχι σε συστήματα τυποποιημένα που εκφράζουν άλλες εθνικές κατατάξεις. Μέσα από τον αρχαίο Λόγο θα βρούμε την προοδευτικά εξελισσόμενη μουσική μας. Η μουσική με το λόγο ικανοποιεί και το νου και το συναίσθημα, όπως γίνεται με την Αρχαία Τραγωδία εκπολιτίζοντας κατα’ αυτόν τον άμεσο τρόπο τον άνθρωπο. Η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού στον “Ιερό Πανικό” εξηγεί και εκφράζει τις εντυπώσεις και τα συναισθήματά της για την Ελληνική μουσική.(Μ.Σ.)

Δίγηροι=έθνος Θράκιον

Διγόνη=Το παιδί που γεννιέται 5-6 χρόνια πριν από το τελευταίο.

Δι-δάσκω, δι-δάσκαλος, δι-απρυσίως=μεγαλοφώνως

Διδασκαλεῖον το= Ο Ἡσύχιος ὀνομάζει και «χορεῖον, με την έννοια όπως σκύλλη, ἡ φωλέα, τὸ γυμνὸ, τὰ ῥάβδιδα. Οικία και χοροί εκ παραλλήλου κείμενα.

Διδυμάρικο=Το δίδυμο, γεννημένο μαζί με άλλο.

Διδυμεὺς καὶ Διδυμαῖος= Ο Ἀπόλλων.

Δίδυμη = Η Νῆσος τῶν Γαδείρων.

Διδυμοχώριον Χίου, Διδυμότειχον Θράκης.

Δίδυμοι= Οἱ Κάστωρ καὶ Πολυδεύκης, οἱ Κάβειροι. Δίδυμοι ἦσαν καὶ ὁ Ἀπόλλων καὶ Ἡρακλῆς, Τριπτόλεμος καὶ ὁ Ἰάσων. Θησεὺς καὶ Περίθους. Δίδυμοι ὁ Ἀμφίων καὶ Ζύθος οἱ καὶ Ἄνακες, ὡς καὶ οἱ Διόσκουροι Ἄνακες, οἱ Ἐφέστιοι θεοὶ· καὶ ἐν γένει πᾶσαι αἱ ὀνομασίαι χωρίων πόλεων ὀρέων φέρουσαι τὸ ὄνομα τοῦτο ὑποδηλοῦν τόπους μετάλλων.

Διθύραμβος=Ήταν ένα απο τα επίθετα του θεού Διόνυσου και υποδηλούσε τη γέννηση του θεού που έγινε σε δύο στάδια. Εξέλιξη του Διθύραμβου είναι το Δράμα. Δηλαδή σε δρώμενα με ηθοποιούς (υποκριτές), διακρίθηκε σε τραγωδία, κωμωδία και σε σατυρικό δράμα. Η συσπείρωση των μουσικών και ηθοποιών σε επαγγελματικές ομάδες ωνομάσθησαν Κοινό Τεχνιτών Διονύσου.

Διΐφιλος=Τω Διί αγαπητός.

Δίκταμνον=πόλις και ακρωτήριον Κρήτης. Δίκτη όρος Κρήτης

Δίμαλος= Πόλις της Ελληνικής Ιλλυρίας.

Δίμηνι=προϊστορικός οικισμός και ακρόπολη Μαγνησίας με πολιτισμό Διμηνίου.(Δομή)

Διμήνοιοι= Αρχαῖος θρᾳκικὸς λαὸς.

Δίνδυμον το=πλθ.τα Δίνδυμα όρος της μικράς Μυσίας πλησίον τηε Κυζίκου επί του οποίου βτίσκεται ναός της Κυβέλης κτυσθείς υπό των Αργοναυτών (Απολ.) Δίνδυμον όρος της Φρυγίας πλησίον της πόλεως Πεσσινούντος, ιερόν της Κυβέλης, Στραβ.(Νικ. Λωρέντης)

Διογένης ο Οινοανδέας=Φιλόσοφος το 100 μ.Χ. έκανε τη μεγαλύτερη σε παγκόσμια χρονικά σε δημόσιο χώρο επιγραφίδα, όπου κάθε επισκέπτης μπορούσε να χαράξει στην επιφάνεια του τοίχου της πόλεως συμβουλές και σκέψεις.(βλέπε Οινόανδα)

Διόδωρος Σικελιώτης

“πρώτους ανθρώπους γεγονέναι Αιθίοπας” ουχί όμως τους κατοίκους της νυν Αβησσυνίας, αλλά τους ημετέρους προγόνους, τους Πρωτοέλληνες τους δώσαμε τό όνομα της Αιθιοπίας

Δίοι=έθνος της Θράκης κατοικούν επί του όρους Ροδόπη (Νικ. Λωρέντης)

Διομήδειαι νήσοι=Αδριατικού Πελάγους. Διομήδης Ομηρικός ήρως

Διομήδη= Λεσβία (από τη Λέσβο) θυγάτηρ τοῦ Φόρβαντος.

Δίον=όνομα πόλεων Μακεδονίας, Ευβοίας, Παλαιστίνης

Διονυσιάς=όνομα πόλεων και νήσων

Διόνη=Υποκοριστικό της Διονυσίας που θυμίζει την αρχαία Διώνη, μητέρα της Αφροδίτης που ελατρεύετο στη Δωδώνη μετά του Διός.

Διόνυσος =Εκαλείτο Ὕης, Ὑεὺς καὶ Εὔας ἐκαλεῖτο, καὶ Ἰακχος-Βάκχος. Ὕη καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ Σεμέλη.Ὑάδες αἱ Νύμφαι αἱ ἀναθρέψασαι τὸν Διόνυσον.

Διόνυσος ο=Ελέγετο Μελαναιγὶς, καὶ Σκεῖρος· Μελαινὶς δὲ ἡ Ἀφροδίτη.

Διόνυσος= Κατὰ τὴν μυθολογίαν ὁ Ζεὺς γεννήσας τὸν ἐκ τῆς Σεμέλης θυγατρὸς τοῦ Κάδμου, ἐκ τοῦ φόβου τῆς Ἥρας, ἀπέστειλεν αὐτὸν εἰς τὸν Ἀθάμαντα καὶ τὴν Ἰνὼ, ἵνα ἀναθρέψωσιν αὐτὸν. Κατ’ ἄλλην παράδοσιν ἔχουσαν ἄμεσον σχέσιν πρὸς τὴν προηγουμένην, τὸν Διόνυσον ἀνέθρεψεν ἡ Μάκρις εἰς τὸ ὄρος τῆς Εὐβοίας Νύσαν. Ἐκεῖθεν ὅμως ἡ Ἥρα ἐδίωξε τὴν Σεμέλην, ἥτις καὶ μετέβη εἰς τὴν Νῆσον τῶν Φαιάκων, ὅπου εἴς τι σπήλαιον δίθυρον καλούμενον ἀνετράφη ὑπὸ τῆς νύμφης Μελίσσης, ὑπὸ τὴν ἐπιστασίαν τοῦ Ἡρακλέους· ἐν γένει ὅμως πλεῖσται πόλεις καὶ Νῆσοι ἀντεποιοῦντο τῆς γεννήσεως καὶ ἀνατροφῆς τοῦ Διονύσου.

Διόνυσος= Ο πρωταρχικὸς θεὸς τῆς Δωδώνης Ὁ Βελ-Ἐλ, Σαβαῖος καὶ Σαβάζιος, Ἄδωνις ἤ Ἀδωναῖος, Ἴακχος ἤ Ἰαὼ· διὰ τοὺς μεμυημένους Ζεὺς, Ποσειδῶν, ᾏδης, Ἀπόλλων, Διόνυσος-Διώνη, Ἀφροδίτη καὶ εἴ τις ἕτερος ἦσαν ἕν καὶ τὸ αὐτὸ πρόσωπον, εἷς καὶ ὁ αὐτὸς θεὸς, τὸ μυστικὸν ὄνομα τὸ μυστικὸν τοῦ ὁποίου ἦτο Ἰαὼ-Ἰαοῦ-Γιὰχ.

Διόνυσος=Ὁ Θεὸς, γεννηθεὶς ὅπου ἐγεννήθη, εἰς τὴν Κέρκυραν ἀπεστάλη ὑπὸ τοῦ Διὸς ἵνα ἀνατραφῇ ὑπὸ τῶν ἐκεῖ νυμφὼν τῇ ἐπιστασίᾳ τοῦ Ἡρακλέους. Ἐκεῖ δὲ εἰς τὴν νῆσον τῶν Φαιάκων, κατ' ἄλλην παράδοσιν, ἦλθε καὶ ἡ θεὰ Δήμητρα παραμείνασα ἐφ’ ὅσον χρόνον ἡ Μάκρις ἀνέτρεφε τὸν Διόνυσον.Ο Αλεξανδρινός ποιητής Νόννος έγραψε σε χιλιάδες στίχους την κατάκτηση των Ινδιών από τον Διόνυσο σύμφωνα με τα παραδιδόμενα από τους Αιγύπτιους. Πατρίδα του Διόνυσου ήταν η Ελληνική Νύσα η νήσος των Παξών του χρυσού, του οποίου εκπρόσωπος ήταν ο γιος του Δϊα και της Καδμηίδας Σεμέλης, αδιάφορο αν σε πλείστα όσα άλλα μέρη, Αίγυπτο, Αιθιοπία, Αραβία, Ινδίες. Ιλλυρία, Ασία και άλλα αναφέρονται Νύσες. Όλες αυτές είναι αντίγραφα της αρχικής Νύσης.

Ο Διόνυσος, (γράφει στα Στρατηγήματα ο Πολυαίνου βιβλ. Α. σελ. 11. Έκδοσις Luchtmans 1690) ελαύνοντας εναντίον των Ινδών, για να τον δέχονται οι πόλεις, δεν εξόπλισε το στράτευμα με όπλα που να φαίνονται, αλλά με ρούχα από ύφασμα και δέρμα [...] και αντί για σάλπιγγα χτυπούσε τύμπανα και φίλευε τους εχθρούς με κρασί στρέφοντάς τους στον χορό.

Ο Διόνυσος κατά τον Όμηρο είναι όλη η αρχέγονη Ελλάδα, η προϊστορική και προομηρική, της οποίας εκπρόσωπος κατά την ιστορική εποχή είναι ο Μέγας Αλέξανδρος.

Διόπη=πόλις Αρκαδίας

Δίπαια=πολίχνη Αρκαδίας

Διπαλίτσα και πλησίον αυτής Μεσσαριά = Πολλά νερά.

Διπαλίτσα=Δύο μικρές πόλεις-πολίτσες-Διπολίτσες-Διπολίτσα-Διπαλίτσα.

Διπλάρικκου=Το δίδυμο παιδί ή αρνί (Ηπειρος)

Διπλοχείλω, Κοψοχείλω, Τζαχείλω, Στριφταχείλω =Παρεπώνυμα για τις γυναίκες εκείνες που έχουν τα χείλη τους κάπως χωρισμένα, κομμένα σημαδεμένα από τα δόντια ή άλλη αιτία, Στριφταχείλω η στριμμένη, η αγέλαστη.

Δίρφυς=όρος Ευβοίας

Δισπηλιό=Δίπλα στην πόλη της Καστοριάς νοτιοδυτικά της λίμνης υπάρχει το Δισπηλιό προϊστορικός οικισμός, με πολλά σημαντικά προϊστορικά ευρήματα μαζί με την ξύλινη πινακίδα, όπου αναγνωρίστηκαν χαράγματα είδους γραφής η οποία ερμηνεύτηκε από τους ειδικούς 5270 π.Χ. (Δομή)

Διχαλεύρης=Ανυπρόκοπος που δεν φέρνει αλεύρι, ψωμί, που είναι το βασικό στοιχείο της ζωής.

Διωδᾶς-Δωδᾶς-Δὼδ = Ο υἱὸς τοῦ Μελικέρτου καὶ τῆς Ἀστερίας τ. ἔ. τοῦ Βάαλ καὶ τῆς Ἀστάρτης-Ἀφροδίτης.

Διώνη =Ελέγετο η περιστερά εν Δωδώνη.

Διώνη ή Δηώ=Η θεά της γης και η Δήμητρα. Διώνη στη Δωδώνη ελατρεύετο και η σύζυγος του Διός.

Διώνη και Δώνη= Η μήτηρ εκ του αφρού της θαλάσσης γεννηθείσα χρυσή Αφροδίτη, εκπροσωπούσα μετά του ύδατος και τον χρυσόν, το τιμιώτερον των μετάλλων. H Διώνη ἡ θεὰ τοῦ φωτός, ἐκ τῆς διὰ = φῶς καὶ τοῦ ἴω ἰὼ = σελήνη γίνεται ζώνη· διὰ τοῦτο ἡ Ἄρτεμις ὠνομάσθη Ζώνη.

Διώνη Διάναν=Η Άρτεμις εις την Λατινικήν γλώσσαν.

Διώνυσος=Διόνυσος

Διωνία=πόλις Κύπρου

Δκιακονώ=Κυπριακή προφορά ζητιανεύω.

Δκιαλοΐζομαι=διαλογίζομαι.

Δμήτειρα=γη γεννήτρια. Δημήτηρ. Δαμάστρια (Ησύχιος)

Δμως-δμωκίσι=δούλος-δούλαις, δμώες αναγκαίοι=κατ’ανάγκην δούλεύοντες

Δμώες= δούλοι

Δόβηρος=πόλις Παιονίας Μακεδονίας Δόβηρες έθνος Θρακικόν

Δόϊκα-Χόϊκα=Ηπείρου τοπ.

Δοκός=νήσος Αργολικής χερσονήσου, η νήσος Δοκός μαζί με τις Σπέτσες και Ύδρα ήταν ενωμένες με την Ηπειρωτική Πελόννησο (Δομή)

Δολ=Η λέξις αυτή αναφέρεται εις τον χρυσόν.Δολάριο, δραχμή, δουκάτα, δούριο κλπ.

Δολιανά = Ηπείρου, Δολιανά Πελοποννήσου υπήρχεν σιδηροπυρίτις.. Δολιανά Ευρυτανίας. Πελοπόννησος Δολιανά-Δολιανίτικα. Έχει την έννοια του χρυσού, δεδομένου ότι υπήρχαν χρυσορυχεία και άλλα μεταλλεύματα εξ ου και “δολοπλόκος”. Δολιάτικα=Παξών, Δόλιος=δούλος του Λαέρτου πατρός του Οδυσσέως Δολίων ο πατήρ του Μελανθίου και της Μαλανθίας πιστός θεράπων της Πηνελόπης και του Οδυσσέως.

Δόλιανη=Αρκαδίας, Θράκης, Ακαρνανίας, Τρικκάλων, Βεροίας, Ηπείρου, Καστοριάς και άλλα έχοντα σχέσι προς τα κοιλώματα και τα άντρα. Δήλος, Τήλος, Δελφοί, δέλφαξ και δελφάκιον, το χοιρίδιον. Χοίρος και χοιράδες είναι βράχοι διάτρητοι απορρόγες και σπηλαιώδεις, δέλφις ο Τρίπους, δελφίς-κήτος-Φώκη και καθ’ εξής. Δέλφι το όρος Δίρφες της Ευβοίας, Δελφίνι βραχώδης ύφαλος της Σύρου, Δελφίνι Ωροπού το και Καμαράκι λεγόμενο.

Δολίχη= Εύβοια ελέγετο και Μάκρις· ἀλλ' ἀπεδείξαμεν ἤδη ὅτι ἡ ὁμηρικὴ Εὔβοια εἶναι οἱ Παξοί-Κέρκυρα (Αθηναγόρας).

Δολίχη=Μία των Σποράδων,ύστερον Ίκαρος κληθείσα

Δολίχιον =Το πολύπυρον, αυτό που είναι πλούσιο σε σιτηρά.

Δολιχίστη=νήσος ξηρά και μικρά ανατολικά της Ρόδου

Δολό=Πωγωνίου Ηπείρου, Δολοπία χώρα, έθνος ισχυρόν και αρχαίον, Δόλοπες οι κάτοικοι στα σύνορα Ηπείρου –Θεσσαλίας(βλέπε Δούλος)

Δολλάριον=νόμισμα.

Δόλλων=Γιος του Ευμήδου, ο Όμηρος τον χαρακτηρίζει ως πολύχρυσον, κάτι που επιβεβαιώνει κι ο ίδιος ο Δόλλων.

Δολόεσσα=Ο χρυσός, αρχικά τόπος χρυσού, δολόεσσα αποκαλείται η Καλυψώ και η Κίρκη για το λόγο ότι ενσωματώνει τους κρυμμένους θησαυρούς των νήσων μας.

Δόλοπες=έθνος, οι τα έσχατα μέρη της Θεσσαλίας οικουντες (Ησύχιος)

Δολοπία=Χώρα της Θεσσαλίας κειμένη επί των συνόρων της Ηπείρου διαρρεομένη υπό του Αχελώου ποταμού.

Δόμα, Δομή, (Ντόμο) =τείχος, οικοδομή, τρόπος κατασκευής

Δομέαν- Δάμα=Πόλις, οίκος τόπος.

Δομέος=Κάτοικος, η καταγομένη την πατρίδα.

Δομοκός ο=κωμόπολη νομού Φθιώτιδος

*Δον-Δων=προϊστορικά ύδωρ, ο θεός των υδάτων Πο-σει-δών-α (Αθηναγόρα)

Δονέω= Σείω, τινάσσω, διεγείρω ήχον.

Δονούσαι και κελαδούσαι= Δόναξ ο παράγων ήχον εμμελή.

Δόναξ=Ο κάλαμος, κάλαμος είναι το ύδωρ.

Δοντούρα=Το δόντι τραπεζίτης.

Δονώ, δόμησις, δίνη=Συστροφή των υδάτων, βαθυδίνης ποταμός, δόναξ ο κάλαμος

Δόρυσσα= Εκαλείτο η Σάμος

Δοτερία κερκ.=ευφράδεια λόγου, δοτήρ ο διδούς Ησύχ. δοτός =αυτό που δίνει.

Δούβις=Ο και Δούβιος ένας των επισήμων ποταμών της Λουγδονικής Γαλλίας, εισβάλλων εις τον Άραρον ποταμόν.

Δούδι= Μέχρι σήμερον τὴν περιστερὰν καλοῦσιν ἐν Ἠπείρῳ, δὼδ ἐπίσης καὶ οἱ Ἠπειρῶται ἑβραῖοι ὠνόμαζον. «δωδεὶ»= Τὸ θωπευτικὸν της “περιστεράς μου”.

Δουκάδες=Χωρίον Κερκύρας, Δουκάτες Ηπείρου, Δουκάτα, παλαιά νομίσματα, Δούκας τίτλος ευγενείας.

Δουλάπι= Εκεί στο ντουλάπι έβαζαν το χρυσό.

Δουλίχιον =Νήσος του Ιονίου Πελάγους, ήτις κατά τον Όμηρον μία των Εχινάδων νήσων (Εχινάδες είναι οι Παξοί) ανήκουσα εις το βασίλειον του Οδυσσέως.(Όμηρος).Κατά τον Στράβωνα υπήρχεν η νήσος Δολίχα, υπό των νυν Ελλήνων λέγεται Κακάβα πλησίον του Ακρωτηρίου Σκάλα. Ομ. Ιλ. Β, 625 Όμηρ. (Νικ.Λωρέντης)

Δούλοι-Δόλοι=Χωρίον Κερκύρας. Οι εργαζόμενοι εις τα ορυχεία χρυσού δολάριον, δουκάτο (Δούκας), δραχμή κ.α.

Δούλος=Ο αργυρώνητος, και η Ήπειρος όντως χρυσοφόρος έχει πλείστας όσας ταύτας τοπωνυμίας, τας οποίας μη γνωρίζοντες κάποιοι μετεβάπτησαν ως Σλαυϊκάς. (βλέπε Δολό, δουλάπι κλπ.) Άγιοι Δούλοι,Άγιοι Δέκα (δούλων) χωρία Κερκύρας και Άγιοι Σαράντα (δούλοι) Ηπείρου.

Χρυσόδουλη, Αργυροχώρι, Ροντάτες, Δεράπολη, Μολυβδοσκέπαστη Κονίτσης η πρώτη (Κνωσσός) όπως λέει κι ο Πωγωνήσιος ποιητής:”Μήπως το Πωγώνι το φτωχό, κρύβει κάποιο μυστικό;

Δούλος=η οικία, ή την επί το αυτό συνέλευσιν των γυναικών.

Δούλων πόλις=Εύπολις Μαρικά. κώμην γαρ λέγει Δούλων πόλιν. έστι δε εν Κρήτη και Λιβύη.(‘Ησύχιος)

Δούλων πόλις=πόλις Λιβύης, Εκαταίος εν περιηγήσει. “και εάν δούλος εις την πόλιν ταύτην λίθον προσενέγκη, ελεύθερος γίνεται κάν ξένος ή”. Εστι και ετέρα Ιεροδούλων, εν ή είς μόνος ελευθερός εστι. Φασί και κατά Κρήτην Δουλόπολιν είναι χιλίανδρον, σημειωτέον δ’ ότι Κρατίνος εν Σεριφίοις πόλιν δούλων φησίν, Απολλωνίου φήσαντος “μη δει ταύτας τας παραθέσεις εναλλάσειν δίχα ποιητικής ανάγκης, ως φησι Κρατίνος. Είτα Σάκας αφικνή και Σιδονίους και Ερεμβούς, ες τε πόλιν δούλων ανδρών νεοπλουτοπονήρων”. Έστι και χωρίον εν Αιγύπτω Δουλόπολις,ως φησίν Ολυμπιανός. Το εθνικόν Δουλοπολίτης (Στεφ. Βυζάντιος)

Δουνάϊ,Ταν,Τον, Δον= Ύδωρ. Από κει πήγασαν τα ονόματα πολλών ποταμών, Τάναϊς, Δανάπερις, Δανάστερ, Δανούβιος, Δον, Δούνα, Ηριδανός, Ροδανός κλπ.και Πο-σει-δών ο θεός των υδάτων.

Δοῦρο =Παλαιὸν ἱσπανικόν νόμισμα.

Δούριας=Ποταμός της Αρκτικής Ιταλίας εισβάλλων εις τον Πάδον

Δούριος=Ποταμός της Λουσιτανίας (Πορτογαλλίας)

Δουρίοπος=πόλις Μακεδονίας (Στράβων)

Δούριος ίππος= (Δόρυ) Αθήνησιν εν Ακροπόλει χαλκούς εστίν” Ησύχιος Δούρειος ίππος= Παραπλανητικό ή δόλιο επινόημα, μέσον ή ενέργεια εξαπατήσεως.(Τεγόπουλος-Φυτράκης). Με αυτό το τέχνασμα υπό του Οδυσσέα κυριεύθηκε το Ίλιον στην Θεσπρωτία όπου τοποθετείται με τα σημερινά δεδομένα η Τροία.

Δουρίτης «Χρυσίη ἡ πολύχρυσος» Ἀφροδίτη.

*Δουχ=Πρωτοελληνικά λέγεται το πνεύμα.

Δουρμουλοῦ= Χωρίον περὶ τὸ χρυσοφόρον Παγγαῖον.

Δούριος ἤ Δωρίας= Χρυσοφόρος ποταμὸς τῆς Ἰβηρίας-Ἰσπανίας.

Δουραλὶ= Χωρίον τῆς Ἐπιδαύρου Λιμηρᾶς.

Δουράγγο =Πολιτεία τοῦ Μεξικοῦ ἔχουσα πλούσια ὀρυχεῖα χρυσοῦ.

Δοχύρι (τσακώνικα)=Γεφύρι.

Δράβησκος=η Ηδωνική πόλις της Μακεδονίας κειμένη επί του Στρυμόνος ποταμού τανύν Δράμα, Θουκ. α, 100 Στραβ. Δραβήσκος ήμαρτμ. Παρά Στεφ. Βυζ. (Νικ. Λωρέντης)

Δράβος=Τανύν Δραβ(Ντραβ) δια της Παννονίας και του Νωρικού (βλ.Νωρικόν) εισβάλλει εις τον Δούναβιν.

Δράγμα=τον της σταφυλής βότρυν και τας φοινικίνας βαλάνους(Ησύχ.) Δραγ-άτης, Δραγ-ουμάνος, Δραγ-ούμης, Δραγ-όνος, Δραγωτινά Κερκ. Δραγότι Θεσπρωτίας.

Δράγ-μα, δραγ-μός=Πιάσιμο, (δράσσομαι) Δρέπεται= τρυγά(Ησύχ.)

Δραγμός=πόλις Κρήτης, Δραχμή

Δρακόλιμνη=Σχετίζεται με τα νερά και το χρυσό, πολλές λίμνες με το ίδιο τοπωνύμιο.

Δρακαίοι=Χωριό της Σάμου

Δράκονον=Όρος Ικαρίας

Δρακόντειος=επίθετον της αρχαίας.

Δράκος και Γκρες=Τοποθεσίες εις τους Παξούς.

Δράκων και όφις= Παρά τοις αρχαίοις ήσαν η κατ’ εξοχήν προσωποποίησις του χρυσού.

Δράκων=συνδεδεμένος προς τας πηγάς.

Δράμα= Υδράμα για τα πολλά νερά. Δράβησκος η Ηδονική, Πόλις της Μακεδονίας κειμένη επί του Στρυμόνος ποταμού.

Δραξ=Δράκα και ξέστου το τέταρτον.

Δραχμή=το όγδοόν εστιν της ουγγίας εν χαλκώ και σιδήρω, εν δε χρυσώ και αργύρω ογδοηκοστόν εστιν ουγγίας, ούτω γαρ ευρίσκονται οι είκοσι οβολοί δίδραγμον εν τω Λεβητικώ. (Ησύχιος)

Δραχμή=πολλά νομίσματα, έχουν ως πρώτο γράμμα το Δ, δινάριο, δολλάριο δουκάτο, δεκάρα κ.ά. (βλέπε Δολό)

Δρεπάνη ή Δράπανος= Όνομα Κερκύρας και Παξών

Δρέπανον=Φέρουσιν ονομασίαν πλείστα όσα νησίδια και ακρωτήρια εν Κρήτη, Κεφαλληνία, Μυκόνω, Ύδρα, Κω, Σικελία, Λυκία, Καλύμνω, Θεσπρωτία και πλείστα όσα άλλα εκ της ρίζης δραπ, δρεπ, δραγ, δρακ. Δρέπανον Ηγουμενίτσης, Δρέπανον η Κέρκυρα καὶ Δραγουτικὰ χωρίον Κερκύρας μᾶλλον Δραγωτινά· Δραγώτι Ηπείρου Δράπανος Κρήτης και Δραγονάρα, Δρέπανον χωρίον νομού Αχαϊας Πελοποννήσου . Δρέπανον Ναυπλίου, Δρακανά και Δραπανά και εν Άνδρω, είναι όλα αντιγραφή κατά λέξιν των νήσων Παξών -Κερκύρας κατά την Προϊστορίαν. Εκ της αυτής ρίζας είναι μετά της αυτής σημασίας τα ονόματα Δράκος, Δρακοσπηλιά, Δρακόλιμνη και τα παρόμοια. κ.α. Άρπη, Δρέπανον, Σαρπηδών η λέξις σχετίζεται προς το σχήμα, τους βράχους και τα κοιλώματα των νήσων ημών τα άντρα, τα οποία προσωποποιεί ο Όμηρος κατά τον εαυτού κανόνα(Αθηναγόρας).

Δράβος=επίσημος ποταμός όστις πηγάζων εκ των συνόρων της Ραιτίας και ρέων δια της Παννονίας και του Νωρικού εισβάλλει εις τον Δούναβιν (Ν.Βυζ.)

Δρες=Δρέδες ορεινοί κάτοικοι Τριφυλίας

Δρέσδη=πρωτεύουσα της Σαξονίας εν Γερμανία

Δρίλων=Ποταμός της Ιλλυρίας και Δρίνος λεγόμενος(Νικ.Λορέντης)

Δρίνος =Ποταμός Ηπείρου.

Δρίσκος=Ηπείρου

Δρόβιανη= Β.Ήπειρος

Δρογκαράτης=Σπήλαιο Κεφαλληνίας

Δρόγγιλον=χωρίον Θράκης

Δροσιά=αναγραμματισμός της λ. υ-δ-ω-ρ τοπνμ. Δροσιά Αττικής, Δροσερά όνομα πηγής (Ησύχιος), Δροσοχώρι Ηπείρου

Δροτσίλα=( Κέρκυρα), δερματικό ερέθισμα (υδρέα Ησύχιος)

Δρυάδες=εκ του δρυς νύμφαι της αρχ. ελλην. μυθολογίας προστάτιδες των δέντρων, άλλως Αμαδρυάδες(Πρωΐας)

Δρυΐδαι=έθνος Γαλατικόν φιλόσοφον Χρυσόπολις το εθνικόν Δρυαινίτης

Δρυινούπολις=αρχ.πόλις της Β. Ηπείρου καταστραφείσα υπό του Ρωμαίου Αιμιλίου Παύλου 168 π.Χ. Δρύινος ποταμός, Δρυινικόν όρος οι κάτοικοι Δρυνοπολίται και Δεροπολίται (Ιδρυμα Βορ. Ερευνών)

Δρυμάδες=ακριτικό χωριό Πωγωνίου-Ηπείρου

Δρυμία=πόλις Φωκίδος με ιερόν ναόν Δήμητρος

Δρυμός=δάσος αυτοφυής και σύνδενδρος, χωρίον Αττικής (Ησύχιος)

Δρυμούσα =νήσος Ιωνίας. Δρυμία=πόλις Φωκίδος. Δρυμάδες κ.α.

Δρύοπες=Λαός Πελασγικός. Δρύοψ ενικός αριθμός. Δρυόπη πόλις περί την Ερμιόνα, Δρυοπίς χώρα αρχαίας Ηπείρου ο Δρυς ήταν γιός του θεού Δία από τον οποίον και η ονομασία του αρχαίου ελληνικού φύλου κατοίκησε εις την κοιλάδα της Δερόπολης. Οι Δρύοπες πολλές φορές ήρθαν σε πολεμικές προστριβές (Ίδρυμα ΒΗπ. Ερευνών)

Δρυός υψικόμοιο=το εν Δωδώνι μαντείο (Ησύχιος)

Δρύουσα=η Σάμος το παλαιόν (Ησύχιος)

Δρυς-Δρώοι=Πόλις της Θράκης και οι κάτοικοι κατοικούσαν εκείθεν του Στρυμώνος ποταμού, πλησίον των Οδομάντων(βλέπε λέξη). Υπάρχει και πόλις των Οινότρων και επίσης κώμη Κιλικίας παρά τω Αρώ ποταμώ

Δύαλος=ο Διόνυσος παρά Παίωσιν

Δύαν= κρήνην

Δυαρεία=η εν τοις Τέμπεσι δάφνη, το δε αυτό και Δηλία

Δυ δε μιν Άρης=επιθυμία αυτόν εισέδυ του πολεμείν (Ησύχιος)

Δυμανάτες=Μία των τριών εν Σπάρτη φυλών(Παυσαν.) Δύμη= εν Σπάρτη φυλή και τόπος (Ησύχιος)

Δυμάνες=φυλή Δωριέων, ήσαν δε τρεις Υλλείς και Πάμφυλοι και Δυμάνες εξ Ηρακλέους και προσετέθη η Υρνηλία. (Στεφ. Βυζάντιος)

Δύμη=πόλις Αχαΐας, εσχάτη προς δύσιν όθεν και Καλλίμαχος εν επιγράμμασιν”εις Δύμιν απιόντα την Αχαιών…”και Δύμη η χώρα πάλαι εκαλείτο, η δε πόλις Στράτος, ύστερον δε και πόλις και η χώρα Δύμη εκλήθησαν (Στεφ.Βυζάντιος)

Δυό=Είμαι στα δυό ταλαντεύομαι.

Δύο=Δύω.

Δύπτω=Βρέχω, Δίρκη πηγή, διαίνω=βρέχω τύφομεν= βρέχειν, τύψον έκχεε κατά τον Ησύχιον.

Δυρράχιον=Πόλις επίσημος και εμπορική της Μακεδονικής Ιλλυρίας, ούσα αποικία των Κερκυραίων, κειμένη επί της Αδριατικήςθαλάσσης, πρότερον ελέγετο Επίδαμνος τανύν Δουράτζον όθεν και Δυρραχηνός. (Νικ. Λορέντης)

Δυρράχιος=Υιός του Ποσειδώνος και της Μελίσσης θυγατρός του Επιδάμνου, από του οποίου εκλήθη η εν Ιλλυρία πόλις Δυρράχιον.(Στεφ. Βυζάντιος)

Δυσγένειαν=αγένεια δυσγενής =εχθρός

Δυσκέλαδος=η νήσος της Αδριατικής θαλάσσης πλησίον της Ίσσης

Δύσμαιναι=αι εν Σπάρτη χοροίτιδες Βάκχαι (Ησύχιος)

Δυσπόντιον=πόλις Πισαίας, από Δυσπόντου του Πέλοπος, παρά την οδόν την εξ Ήλιδος εις Ολυμπίαν. Από ταύτης Αντίμαχος ήν ολυμπιονίκης νικήσας (εν ολυμπιάδι) στάδιον.(Στεφ. Βυζάντιος)

Δύστος=πόλις Ευβοίας

Δύσωρον το=Όρος της Μακεδονίας κείμενον μεταξύ Χαλκιδικής και Οδομαντικής χώρας, περιέχει μεταλλεία χρυσού, Ηρόδτ.5,17

Δυώδεκα=Δώδεκα

Δυών=Δύο. Δωριείς (Ησύχιος) Fo-Fo=δύο κατά τον Βέντρις η Γραμμική Β είναι προφανώς στενή συγγενής-αν όχι και άμεση εξέλιξις-της Γραμμικής Α, το δεύτερο Fo βρέθηκε αντεστραμμένο σαν καθρέπτισμα του πρώτου. Διαβάστηκε σαν ένα σύνθετο σημείο με φθογγική αξία δύ-Fo (δF- ο) που έτσι μας δίνει την επική λέξη “δύω”=δύο

*Δωδ= Εἶναι λέξις ἑλληνικὴ, πρωτοελληνικὴ, ἀπαντωμένη ἐν Ἠπείρῳ τὸ πρῶτον κατὰ τὴν ὁμηρικὴν καὶ προομηρικὴν ἐποχὴν ἐν τῷ ὀνόματι τῆς Δωδώνης, ἥτις υπῆρξε ἡ κοιτὶς τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος, τὸ πανάρχαιον, τὸ πρῶτον μαντεῖον, τὸ ἱερὸν κέντρον τοῦ ἡμετέρου Ἔθνους.

*Δὼδ = Έλεγον οἱ πανάρχαιοι Ἕλληνες τὴν ὑδατοχαρῆ περιστερὰν,

Δωδεί=Εκείνον τον οποίον αγάπησε η ψυχή της Σουλαμίτιδος, τον αδελφιδόν της τον αγαπητόν της, το ταίρι της, το περιστέρι της.βλ.Αγάπη.

Δωδεκάκρουνος= Αθήνησι κρήνη, ήν ένιοι εννεάκρουνόν φασιν, άλλοι δε Καλλιρόην καλούσιν (Ησύχιος)

Δωδὼ = Η αρχικὴ Θεότης ἤ ταὐτὸν Διώνη ἤ Οὐρανία Ἀφροδίτη,

θεὰ τοῦ πρωταρχικοῦ ὕδατος, ἡ θεὰ τῆς γονιμότητος, ἧς σύμβολον ἱερώτατον ἦν ἡ περιστερὰ·

Δώδων= Υιός του Διός και της Ευρώπης

Δωδωναίε=επίθετον Διός, από Δωδώνης δια το εκεί τιμάσθαι τον θεόν (Ησύχιος Δωδώνη=Υπήρξε (κατά την προϊστορίαν) η κοιτίς του Ελληνισμού όπως μαρτυρεί ο Αριστοτέλης.Υπήρξεν η εστία εξ ής ανέθορε το γλωσσικόν πυρ, εξ αυτού δε διεπυρσεύθη ανά τον κόσμον σύμπαντα. Η Ήπειρος υπήρξεν η πρώτη κοιτίς των πρωτοελληνικών φυλών αυτή μόνη, δια των αποικιών της προ μυριάδων αιώνων εκπολιτίσασα πάντα τον τότε γνωστόν κόσμον, ώς αργότερον των ιστορικών χρόνων, οπότε Αίγυπτος, Λιβύη, Ιταλία, Πόντος, Μικρασία, Ινδίαι, ο κόσμος όλος ήσαν ελληνικαί. (Αθηναγόρας)

Δωδώνη= πόλις των Μολοσσίδος εν Ηπείρω. Θυγάτηρ του Ωκεανού και της Τηθύος Δωδώνη= πόλις της Ηπείρου πρότερον μεν επί της χώρας των Θεσπρωτών, έπειτα δε εν τη των Μολοσσών, κειμένη επί του όρους Τομάρου ή Τμάρου περίφημος δια το εν αυτή μαντείον του Δωδωναίου Διός. ‘Ητο δε τούτο το μαντείον το αρχαιότατον εν Ελλάδι, κείμενον πλησίον της πόλεως Δωδώνης μέσα εις εν παλαιόν άλσος εκ δρυών προ του ναού του Δωδωναίου Διός το οποίον λέγεται ότι έκτισε πρώτον ενταύθα ο Δευκαλίων μετά τον κατακλυσμόν, ή κατ’ άλλους εκτίσθη υπό των αρχαίων Πελασγών, οίτηνες κατώκησαν εις τούτο το μέρος, Στραβ.Ομ.Ιλ.Π, 233. Μετά ταύτα δε ελθούσα μία περιστερά εκ του εν Θήβαις της Αιγύπτου μαντείου, ήτις ως λέγεται είχεν ανθρώπινον φωνήν επρόσταξεν να συστήσωσιν ενταύθα εν μαντείον του Δωδωναίου Διός, Ηροδ.2.52. Οι Ιερείς του Μαντείου τούτου Σελλοί καλούμενοι, έδιδον τους χρησμούς, πότε μεν παρατηρούντες και προσέχοντες τον ήχον, τον οποίον απετέλει κινουμένη υπό του ανέμου μία ιερά δρυς, την οποίαν ο Σοφοκλ. Δρυν πολύγλωσσον ή πολύφωνον λέγει, πότε δε τον κρότον τινών χαλκών λεβήτων κρεμαμένων εν τω άλσει, κατά Πουκεβίλ έκειτο η Δωδώνη έκειτο ένθα νυν βρίσκεται το χωρίον Προσκήνησις. Ομ. Ιλ.Β,750. Κατά τινας υπήρχε και άλλο μέρος Δωδώνη καλούμενον επί της χώρας των Περραιβών εν Θεσσαλία Ομ.Ιλ.Β. ίδε Heyne αυτόθι. Όθεν επιρρμ. Δωδώνηθεν, εκ Δωδώνης, Καλλιμ. και Δωρκ. Δωδώναθεν, Πινδ. Νεμ.4, 86 (Νικλ. Λωρέντης)

Δωδώνη =Μαντείον Δωδώνης, Δήλου, και Δελφών ήταν έν και το αυτό εν τη Ομηρική εποχή εις Παξούς.Το μαντείον οφείλεται εις τας πελείας και πελείους, δηλαδή τας μελανάς, ερυθράς, τους Πελασγούς, Αιθίοπας όπως ελέγοντο οι Πρωτοέλληνες.

Δωδώνη ἡ =Υπῆρξεν ἡ ἱερὰ κοιτὶς τῆς μονοθεϊστικῆς πρωτοθρησκείας. Οὐδόλως δὲ παράδοξον τὸ ὅτι τὰ ἱερὰ τῶν Ἑλλήνων μυστήρια ἀρχικῶς δὲν ἦσαν ἄσχετα πρὸς τὰ τῶν Ἑβραίων ἀπόρρητα. Η ελληνική Δωδώνη και η εβραϊκή Δωδ είναι μία και η αυτή λέξις σημαίνουσα περιστερά,και Ελλοί

όθεν ή Τόμουροι αρχικώς είναι οι ιερείς της Περιστεράς. Σύμβολον της αρχικής γονιμοποιού δυνάμεως Διώνης-Αφροδίτης.(Αθηναγόρας)

Δωδώνη η ομηρική και ομηρική Θεσπρωτία δεν είναι η ηπειρωτική, αλλ΄επί της νήσου (μετέπειτα έγινε νήσος αρχικά ήταν ένας ενιαίος εδαφικός χώρος με την Ήπειρο.Μ.Σ.) των Παξών, όπου και η Πυθώ και Δήλος και οι Δελφοί. Εν αυτή δέον να ζητηθή και η Κύφος και ο Τιταρύσιος και η Τυρρηνία. Περίβοια και Περαιβοί-Περαιβοία είναι η νήσος των Παξών. Και ο Όμηρος επεξηγεί αυτό κατά την συνήθειάν του καλών τον Τιταρήδιον “Ιμερτόν”. Το Ιμερτόν είναι ταυτόν του Ιμέρα-μέρα-χιμέρα, ερυθρά και είναι οι Παξοί. Μελίβοια η και Κυλλήνη, κατά την παράδοσιν συζυγος του Λυκάονος υιού του Πελασγού εξ ου Λυκάων ο οποίος είχε πενήντα υιούς, τα περί Λυκάονος χρήζουσι βαθυτέρας μελέτης, ως και τα περί τόσων υιών αυτού. Την Λυκίαν, τον Λύκιον και τον Λυκάονα δέον να αναζητήσωμεν εις τας νήσους των Παξών, όπου ο Ωκεανός με τας πεντήκοντα θυγατέρας αυτού, ο Νηρεύς με τας πεντήκοντα θυγατέρας αυτού, όπου ο Δαναός με τας πεντήκοντα θυγατέρας αυτού ο Αιγύπτιος με τους πεντήκοντα υιούς αυτού ο Θεσπιός μετά τας τόσας πάλι θυγατέρας του και ο Ηρακλής με άλλους τόσους υιούς, Βεβαίως υπό τους υιούς και τας θυγατέρας υπονοούνται τόσα άντρα, τόσαι οικογένειαι, τόσαι φάραι, τόσα φυλαί, τα “φύλλα των Πελασγών”. Και μέχρι σήμερα στους Παξούς οι κάτοικοι διακρίνοννται κατά φάρας και ιδιαιτέρους συνοικισμούς η δε ομηρική Αρκαδία, ής εβασίλευε ο Λυκάων, είναι και αυτή αποικία της νήσου των Παξών, η ομηρική Κικωνία, η σημερινή Τσακωνία. (Αθηναγόρας: Αι νήσοι των Παξών)

Δωμοκός= Η νήσος των Παξών.

Δων-Δαν-Δον=Το ύδωρ και εξ αυτού οι ποταμοί:Λάδων,Δώδων (Καλαμάς),Κλάδων Νέδων, Θερμώδων, Ιάρδανος, Ιορδάνης,Άδανος, Ανδάνης, Ροδανός, Απηδανός κλπ.

Δωνεττίνοι=έθνος Μολοσσικόν “…επτά Δωνεττίνοι ατάρ δυοκαίδεκα Κάρες…” Δώρα=Ταυτοσήμαντος λέξις της θυσίας, λατρείας και εκ του οποίου αποδίδεται εν χρήσει με το ρήμα α-δορ-εύω=λατρεύω, προσκυνώ, Θυγάτηρ τοῦ Δανοῦ τῆς αὐτῆς συστάσεως.θεραπεύω τον θεόν.

Δωριάς=Δωριέας

Δωριείς=Μία των αρχαίων και πρώτων φυλών των Ελλήνων κληθέντες ούτως από του Δώρου υιού του Έλληνος

Δώριον= Θυγάτηρ τοῦ Δανοῦ τῆς αὐτῆς συστάσεως.

Δώριον= πόλις, μία των τριών ων Ομηρος μνημονεύει “Πτελεόν και Έλος και Δώριον” .

Δώριον=πόλις της Πύλου(Ησύχιος)

Δωρική αρμονία=Δωρική-Λυδική-Φρυγική ήταν τρόποι (δηλ. σύστημα κλιμάκων όπως σήμερα έχουμε μείζονες και ελάσσονες) που οι αρχαίοι μελοποιούσαν τα τραγούδια τους. Άλλο ύφος έχει η Δωρική κλίμακα, άλλο η Φρυγική ή Λυδική, όπως συμβαίνει σήμερα με τις μείζονες ή ελάσσονες όπου οι ευρωπαίοι βασίστηκαν πάνω σ’ αυτό το σύστημα των αρχαίων κλιμάκων ή τρόπων, ώστε να δημιουργήσουν ένα δικό τους σύστημα μουσικής με μεγαλύτερη ανάπτυξη στις μεγάλες ορχήστρες και τα όργανα. Αντίθετα οι αρχαίοι πρόγονοί μας ήταν αυτοί που μίλησαν-με ήχους τις πρώτες συλλαβές τους, αναπτύσσοντας την γλώσσα της προσωδίας, ενώ ο Ορφέας με τη λύρα και μόνο, μετέδιδε διδάσκοντας και τραγουδώντας στους ανθρώπους τις επιστημονικές του γνώσεις για τα άστρα-το σύμπαν κλπ. Με την εξέλιξη της ομιλίας, έφτασαν στα τραγούδια (επικά, λυρικά, παιδικά, μοιρολόγια, του γάμου, κλπ.) και το σημαντικότερο για την ανθρωπότητα να εξελιχθούν σε είδος μουσικής και θεάτρου οι Τραγωδίες που παραμένει μέχρι σήμερα το τελειότερο μουσικό είδος της ανθρωπότητος, περιλαμβάνοντας μέσα σ’αυτές ότι αγγίζει τον άνθρωπο, με τις τέχνες, μουσική, χορό, ηθοποιΐα. Η εξέλιξη του Έλληνα ανθρώπου, στηρίχθηκε στη μουσική παιδεία, τα παιδιά μάθαιναν να γράφουν ποιήματα, να τα μελοποιούν, να διαγωνίζονται κλπ. με το ήθος που η εποχή τους απαιτούσε. Εύκολα μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι όλοι οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν μουσική και τι σημαίνει αυτός ο όρος. Κάτι που στο σύγχρονο Έλληνα είναι περιττό…(Μ.Σ.)

Δωρὶς= Πολυδώρη ἡ εὐηδὴς καὶ Εὐδώρη θυγατέρες τοῦ Ὠκεανοῦ καὶ τῆς Τιθύως.

Δωρὶς=Θυγάτηρ τοῦ Νηρέως καὶ τῆς Δωρίδος.

Δωρὶς ή Δωροθέα = Eκ τοῦ Δώρα ἤ Δωρὶς καὶ θέα ἤ θεὰ· τὸ πρῶτον συνθετικὸν ἀναφέρεται ἀμέσως εἰς τὸν χρυσὸν. Δωρὶς θυγάτηρ τοῦ Ὠκεανοῦ, βασίλισσα τῆς Θαλάσσης, τῆς ἀπεράντου ταύτης κοιτίδος τοῦ χρυσοῦ, γεννήσασα ἐκ τοῦ Νηρέως πεντήκοντα θυγατέρας, τὰς Νηρηΐδας καὶ Δωρίδας, τὰς Χρυσαλακάτους καὶ Χρυσοφόρτους ταύτας Νύμφας καὶ Πριγκηπίσσας τῆς μυθικῆς καὶ ὡραίας Ἑλλάδος.

Δωροθέα=Πόσαι «Θεαὶ» καὶ Δέσποιναι! Πόσαι χρυσαῖ Βασίλισσαι! Πόσαι χρυσαῖ Βασιλοποῦλαι! Πᾶσαι «Ἐπισημόταται», «λαμπρόπταται», «ἔνδοξοι», διαπρέπουσαι ἐπὶ πλούτῳ καὶ γένει, ὡς ἡ τοῦ ἀνδρειοτάτου παραστήματος Γυνὴ τοῦ Εὐσεβίου, ἡ μαρτυρήσασα ἐν Ἀλεξανδρείᾳ, ἥτις διέπρεπε καὶ ἐπὶ παιδείᾳ· ὁ ἱστορικὸς περιγράφων οὕτω τὴν πανεύφημον μάρτυρα ὡς «ἐπισημοτάτην καὶ λαμπροτάτην, ὡς ἔνδοξον τἆλλα πλούτῳ τε καὶ γένει καὶ παιδείᾳ», δὲν ἔπραξεν ἄλλο τι, παρὰ παρέφρασε τὸ ὄνομα αὐτῆς Δωροθέα, ὅπερ περιλαμβάνει πάντας τοὺς ὡς ἄνω χαρακτηρισμοὺς, μηδὲ τοῦ τῆς παιδείας ἐξαιρουμένου· διότι τὶ ἄλλο σημαίνουν αἱ λέξεις θεάομαι, θέαμα, θειάζω, Θέμις, Θέμιστα, Θεσμὸς, Θέσις=ποίησις-ἀπόδειξις, θέσπισμα; τὶ ἄλλο ἤ ὅτι ἡ λέξις παιδεία, σοφία, ἐπιστήμη; Σημαίνει λοιπὸν τὸ ὄνομα Δωροθέα : Χρυσῆ καὶ σοφὴ Βασιλοπούλα.(Αθηναγόρας)

Δῶρος= Yἱὸς τῆς Νύμφης Ὀρσηΐδος ταὐτὸν τοῦ Χρυσηΐδος.

Δῶρος =Υἱὸς τοῦ Ἀπόλλωνος, τοῦ πολυχρύσου τούτου θεοῦ, τοῦ θεοῦ τοῦ φωτὸς καὶ τῆς λάμψεως. Δουρίτης «Χρυσίη ἡ πολύχρυσος» Ἀφροδίτη . Εὐδώρη Νηρηῒς θυγάτηρ τῆς Δωρίδος καὶ Νηρέως. Πανδώρα, ἡ διὰ τῶν «χρυσέων ὅρμων της» ἀποβᾶσα «πῆμ' ἀνδράσιν ἀλφηστῆσιν», ἡ καὶ ἄλλως ταὐτoσημάντως Ἀξιοθέη λεγομένη, σύζυγος τοῦ Χρυσοῦ Προμηθέως.