Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2012

ΤΟ ΛΕΞΙΚΌ ΖΗΤΑ


Ζήτα
Ζα=Πολύ, ζά-πλουτος ο μεγαλόπλουτος. Ζα=τα ζώα
Ζάβα=Πόλις και νήσος πέραν του Γάγγου Ινδίας, κειμένη επί του μεγάλου Ακρωτηρίου λεγομένου.
Ζάβα=Ο κρίκος.
Ζάβατος= Ποταμός της Ασίας ρέων δια της Ασσυρίας χώρας και εισβάλλων εις τον Τίγριν, άλλως και λύκος λεγόμενος τανυν ο μέγας Ζαβ.
Ζάβιτσα=Ηπείρου τοπ.
Ζαβλάνι=Πελοποννήσου
Ζαβλακωμένος=άκεφος, κακοδιάθετος
Ζαβός=στραβό (κέρκ.) όχι καλά στα καλά στα μυαλά του(Πελοπον.)
Ζαβώνω=στραβώνω.
Ζαβαλιάρης, Ζαβολιάρης=Φιλόνεικος, κακής πίστεως.
Ζαβάλλειν=Εξαπατάν (Ησύχ).
Ζαγαλιά (Θάσο)=Ζαβολιά, μπαγαποντιά
Ζαγάρα=κρήνη Ελικώνος (Ησύχιος)
Ζαγάρι=Είδος κυνηγητικού σκύλου και κατ’ επέκτασιν για κάθε περιφερόμενο αδέσποτο σκυλί.
Ζάγκλες=στροφές (Πελοπον.)
Ζάγκλη=Δρέπανον.Εκαλείτο πρότερον η Μεσσήνη της Σικελίας. Ζαγκλής Σύνηθες επώνυμο εις Κέρκυρα που κι αυτή ελέγετο Δρέπανον.
Ζαγού-ρα=Ποταμός Ηπείρου και Μιλιώ-ρα πηγή.
Ζαγόρι=επαρχία Ηπείρου, Ζαγορίτιδα λίμνη στην Πέλλα.Ζαγουρή επώνυμο.
Ζαγορά=βουνό Πηλίου (Ζωαγορά-ζωαγόρι)
Ζαερές= Προμήθειες αποθηκευμένες.
Ζάει=δεν πέθανε, ακούγεται συχνά στα χωριά της Ηπείρου, όπως και στην Κύπρο ο Ησύχιος γράφει βινεί και πνεί
Ζαές=Μέγα, πολύ, λαμπρόν, ισχυρόν (Ησύχ)
Ζαής= Μεγαλόπνους, “ως δ’ άνεμος ζαής νέφεα σκιόεντα.”
Ζάθεον=άγαν θείον, ευώδες (Ησύχιος)
Ζάϊα=πόλις Βοιωτίας αρχαιοτάτη, Ηρωδιανός (Στεφ.Βυζάντιος)
Ζακέτα-γιακέτα κερκ.=Σακκάκι.
Ζάκοτος=Μεγαλόκοτος, μεγάλως εγκοτητικός (οργισμένος).
Ζάκρο=Κρήτης αρχαιολ. χώρος (Δομή) Ζάκορος υπηρέτης του ναού, υπο-ζακόρος θηλ.=υπο-ιέρεια (Σταματάκου λ.)
Ζάκυνθος καὶ ἡ Κεφαλληνία, οὕτω καὶ ἡ Σάμη, κατά τους προϊστορικούς χρόνους δεν ήταν νήσοι, ἀλλ' ἤπειρος.
Ζάκυνθος καὶ Κεφαλληνία εἶναι λέξεις ταὐτοσήμαντοι. Ζάκυνθον, ἥτις ἀσφαλῶς ἔκειτο ἐν τῇ ἀπέναντι Ἠπείρῳ, τῇ Ὑπερίῃ καὶ Ἰβηρίῃ λεγομένῃ. Ζάκυνθος, κατὰ Στέφανον τὸν Βυζάντιον, ἀπὸ Ζακύνθου τοῦ Δαρδάνου. Ζάκυνθον καὶ Ζάκανθον. Κάνθος ἤ Κύνθος ἐλέγετο καὶ τὸ ὄρος τῆς νήσου Δῆλου-Παξῶν, τῆς Ὀρτυγίας καὶ Ὀφιούσης. Κύνθος δὲ σημαίνει τὸν ὄφιν καὶ ἡ νῆσος Κύνθος ἐκαλεῖτο ἐπίσης καὶ Ὀφιοῦσα. Ζάκανθος ἤ Ζάκυνθος σημαίνει ὅ,τι καὶ ἡ Κεφαλληνία: μέρη ἡψηλά, ὀρεινά.(Αθηναγόρας)
Ζάλα=Θόρυβος.
Ζαλάκη=πόλις της Μηδίας, κειμένη μεσογείως επί του Αμάρδου ποταμού *Ζαλάμ=Στα Πελασγικά σημαίνει ο χρυσός.Ζήλημα-σύλημα το λάφυρο, η διαρπαγή.
Ζαλειής=πόλις και θάλασσα
Ζάλη= Συστροφή μεγάλων ανέμων, μετά όμβρου πνοή, ταραχή υδάτων. Ή κλόνος.Ησύχιος.
Ζάλο=Πήδημα
Ζάλογγο=Από το όρος αυτό της Ηπείρου έπεσαν οι Σουλιώτισσες χορεύοντας το χορό του Ζαλόγγου για να μη παραδοθούν στους Τούρκους. Ζά-λογγο=πυκνό και λόγγος= δάσος
Ζάλον=πηλόν
Ζαμάνια= χρόνους πολλούς
Ζαμανικό =το πολύ παλιό. (βλέπε Ζεμζεμίδες)
Ζαμβύκη=Μουσικόν όργανον. Μο-ζαμβύκη.
Ζαμέλης=Μέγα μέλος έχων
Ζαμία=Ζημία, βλάβη (Ησύχ.)
Ζάμπα=Γυναίκα κοντή χονδρή και καμπούρα.Είδος βατράχου.
Ζαμπαρέκι=Κλείθρο, μοχλός θύρας. Ο σιδερένιος σύρτης που ασφαλίζει εσωτερικά τη θύρα. Μπάρα-αμπάρα.
Ζαμπέτας=Κατα συγκοπήν εκ του Ελιζα(β)ετ-α, ζαμπέτα (Λεξικό Πρωϊας)
Ζαμπλιακωμένος=Αδιάθετος.
Ζάμφαλο=Το κούφιο το άχρηστο, τιποτένιο.
Ζαν, Ζανός δωρ. ο, αντί Ζην Ζηνός παλαιός τύπος του Ζευς εξ αυτού το λατ. Janus (Ι.Σταματάκου)
Ζαν-ός=Ζευς. Οι Ζάνες ήταν χάλκινα αγάλματα του Δία στην Ολυμπία που κατασκευάζονταν από τα χρηματικά πρόστιμα που επιβάλλονταν στους αθλητάς και παράβαιναν τον αθλητικό όρκο.
Ζαναέτι= φιλοκέρδεια,
Ζάνας =Επώνυμο Πελοποννήσου.
Ζαπλιάζω=Ζουλάω τα φρούτα, συνθλίβω..
Ζάππας=Ζά-πεσον, Ζα-πότην (το ΖΑ=πολύ, ζάπλουτος
Ζαπώνω=Αποκτώ κάποιο πράγμα παρανόμως.Ζάπωμα.
Ζαπτιές=Τύπος Τούρκου αστυνομικού.
Ζάρα=Πόλις της μικράς Αρμενίας εν Ασία κειμένη επί του Αράξου ποταμού.
Ζαρά=Ο “πίθος” ο σχετιζόμενος με τους θησαυρούς.
Ζαραβίνα =Χωρίον Πωγωνίου κοντά στη λίμνη αρχίζει η διαδρομή από τις πηγές του Καλαμά, έως το δέλτα κάτω στη Σαγιάδα, μετονομάσθη αργότερον σε Λίμνη.
Ζαράμα=Πόλις της αρχαίας Μηδίας κειμένη μεσογείως.
Ζάραξ-ακος, Ζάρηξ-Ζαρίτσι=Πόλις παραθαλάσσιος της Λακωνίας εν Πελοποννήσω.
Ζάρες= Πτυχές. Ρυτίδες.
Ζάρηξ=πόλις Λακωνική προς τη θάλασσα (Στεφ. Βυζάντ.)
Ζαρήτις=Άρτεμις.
Ζαριάσπα=Πόλις επίσημος της Βακτριανής χώρας και ποταμός Ζαριάσπης στην Ασία.Ο Ησύχιος στο λεξικό του αναφέρει τη λέξη “βακτρον”.
Ζαρζαβατζής=Ο οπωροπώλης, κείνος που πουλεί ζαρζαβατικά=είδη οπωροπωλείου.
Ζαριάδης=Γιος της πάγχρυσης Αφροδίτης.
Ζαρκοπαφίλης Ζαρκοπαφίλω=Πάμπτωχος, γυμνός.
Ζάρκους(Ήπειρος)=Ζόρκια, γυμνός,
Ζαρλατίζω= Σκορπίζω, διώχνω με τις φωνές γιδοπρόβατα. κόττες κ.α. που βόσκουν.
Ζαρλάτισμα=σκόρπισμα.
Ζαροκουλούρα=Η κουλούρα που ψήνερται στη χόβολη.Όταν η κουλούρα εψήνετο όχι με το κυκλικό σχήμα αλλά στο ταψί, τότε πάνω με το πηρούνι ή με τα δάχτυλα χάραζαν διάφορα σχέδια. Η εν λόγω διακόσμησις μοιάζει με ομοίωμα από αρχαίο ελληνικό ψωμί του 7ου π.Χ. αιώνος αφιερωμένο στην Ήρα της Περαχώρας.
Ζατράπης= Ο βασιλεύς.
Ζατρεφέων=Μεγάλως τεθραμμένων.
Ζαυάνας=θεός τις εν Σιδώνι –πόλις Φοινίκης(ποιας;) (Ησύχιος)
Ζα-φαεγής=ισχυρώς
Ζαφείρι=αρχ. σάπφειρος, είδος πολύτιμου λίθου
Ζαφλεγέες=Μεγάλως φλέγοντες.
Ζαχλωρού=τοπνμ. Πελοποννήσου
Ζαχουλιά=(κερκ.) Είδος λαχανικού.
Ζαχράσεις=Ζαχρειών=πνέοντος-ζαβίχ (Ησυχίου λέξεις)
*Ζεμζεμίμ-ιδες= Θα φανή παράδοξον, αλλ’ ίσως να μη είναι άνευ σημασίας ότι οι βαρβαρόφωνοι, ως χαρακτηρίζει ο Όμηρος τινά από τα απέναντι των νήσων Παξών-Κερκύρας πολυποίκιλα φύλα, τα μη ομιλούντα την λεπτεπίλεπτον γλώσσαν των αρχαίων, καλούνται Ζεμζεμίδες. Η αρχαία λέξις ζ.μ.ζ. είναι ταυτόν του Σ.Μ.Σ (βλέπε σ.μ.ς) Οι Τσάμηδες ακόμα διαφυλάττουν την πανάρχαια γλώσσα τους την “Τσάμικην”, γλώσσα πρωτοελληνική ή Πελασγική την οποίαν μετέδωσαν και στους γείτονές τους, λεγόμενους Αλβανούς, Έλληνες και αυτοί, πανάρχαια αδέλφια μας. Ατυχώς όμως, αυτό τό ιστορικό γεγονός δεν το έχουν κατανοήσει
Από την πανάρχαιη ρίζα ζ.μ.ζ.που είναι το ίδιο με το μ.σ.ς που σημαίνει Σάμος, Σάμιοι, Σάμηδες, Τσάμηδες. (Αθηναγόρας).
Ζβαρίζω=Ζβαρίζομαι, βαδίζω με δυσχέρεια από γεράματα ή από αρρώστεια. Σέρνω το σώμα μου, σέρνομαι.
Ζβαρορούτα=Ζβαρίζει το ρουτί της, ως χλευαστικό επίθετο Ζβαρίλω, Ζβαρίλας.
*Ζβιχ=Λευκόν (Ησύχιος).
Ζγκάφτω=Σκάφτω, αλλά κυρίως με την έννοια, ότι μετατρέπω μια περιορισμένη ομαλή επιφάνεια σε κοίλη. Π.χ. Μ’ ένα μαχαιράκι κοφτερό δημιουργώ σιγά-σιγά μια τρύπα σ’ ένα ξύλο. Φρ. Τα μαγουλά του είναι ζγκαμένα από την εβλογιά=τρύπια.
Ζγουλώνω=Ακουμπώ κάπου για προστασία.
*Ζέα ή Ζεΐαν-Ζιά=το αρχαιότερο δημητριακό, “Δήμητερ η θρέψασα την εμήν φρένα είναι με άξιον των σων μυστηρίων(Αισχύλος), δεν έχει γλουτένη περιέχει άφθονη βιταμίνη Ο, με πολλά ωφέλιμα συστατικά, μοιάζει στην όψη με σιτάρι ή κριθάρι. Απηγορεύθηκε η καλλιέργεια της Ζειάς (πληθ. Ζειαΐ), το 1928 με εντολή του Ελευθ. Βενιζέλου, κατέστρεψαν όλες τις καλλιέργειες αυτού του φυτού και αντικατέστησαν τα σημερινά στάρια. Μόνον κάποιος γέρων Γ.Α. κατάφερε να διαφυλάξει αυτόν τον σπόρον και σήμερα έχει δημιουργηθεί μία μικρή μονάδα που καλλιεργεί το λεγόμενο από τους Γερμανούς Ντίνκελ κι οι Ιταλοί Φάρο ως μη περιέχων γλουτένη, εισάγεται στη χώρα μας 10 φορές ακριβώτερο από το σιταρένιο. Το όνομα της Ζειάς Προσωδ.Ζε-ι-άς προήλθε από το όνομα της πόλεως των Αθηνών Ζείδωρος (διότι εκαλλιεργείτο επί του εδάφους της, ζειά με το ζήτα σημαίνει ζωή, με το ει που είναι μακρά πορεία και το Α που είναι το πρώτο στοιχείο, άριστον. Ολη αυτή η απαγόρευση της ζέας έγινε όταν οι κοσμοκράτορες πληροφορήθηκαν ότι ο Μ.Αλέξανδρος έτρεφε την στρατιά του μόνο με ζέα δια να είναι οι άνδρες του υγιείς και πνευματικά ανεπτυγμένοι. (Γεώργιος Βράϊλας) Τέτοια παραδείγματα επί των ημερών μας έχουμε πολλά όπως τόσους αμπελώνες με τις ποικιλίες τους από την αρχαιότητα. Τη σόγια όπου όπως μας αναφέρει ο Κυριάκος Διακογιάννης, μέρες ξερίζωναν τα χωράφια τους οι αγρότες κλαίγοντας με μαύρο δάκρυ, τις ελιές το ίδιο, τα λεμόνια κλπ. ξηλώσαμε με διαταγή της ΕΕ. Και εισάγουμε πάντα τα χειρότερα λεμόνια, πατάτες, καφέ κλπ .από τις υπανάπτυκτες χώρες. Εκτός της Ζειάς, επίσης υπάρχουν εκτός Ελλάδος φυτά όπως ο Αμάρανθος που είναι μικροί κόκοι και οι οποίοι ρυθμίζουν την αρτ.πίεση, επίσης το φαγόπυρο που τρέφονται σαν κύριο πιάτο οι Ίνκας, το Κινόα εξαιρετικό για τις ιδιότητές του φαγητό, και ποιος ξέρει πόσα άλλα που υποκρύπτονται με ξένα ονόματα όπως π.χ.το Ντίνκελ.
Ζέα=Είς των λιμένων του Πειραιά, ούτω καλούμενος από του καρπού της ζειάς έχει δε ο Πειραιάς λιμένας τρεις κλειστούς. Ζία=κριθή, ή σίτου γένος (Ησύχιος).Τζια=σήμερα νησί πλησίον Αττικής με πολλές αρχαιότητες
Ζεβζέκης=Κατεργάρης, ψεύτης.
Ζέβω=Αρματώνω το άλογο, γαϊδαρο.
Ζέει= Φλέγει.
Ζείδωρος= Η το ζην δωρουμένη γη. (Απολλωνίου Σοφιστού).
*Ζει-δωρος=(ζεFο, ζειαι ,δώρον) άρουρα=η γη δωρουμένη (ζειάς) σίτον (Όμηρος)
Ζειρήν=Η Αφροδίτη εν Μακεδονία.
Ζειρά=οι μεν είδος χειτώνος οι δε ζώνην, βέλτιον δε άλλο τι επιβόλαιον κατά των ώμων φορούμενον (Ησύχιος).
Ζειρηνία=πόλις Θράκης, Ζειρηνιάτης
Ζεϊμπέκικο=Αρχαίος ελληνικός χορός με το ρυθμό 9 τέταρτα, εξ ου και το ρεμπέτικο από τη ρέμβη, ρεμβάζω.
Ζειρήν=Η Αφροδίτη εν Μακεδονία.
Ζειρά=οι μεν είδος χειτώνος οι δε ζώνην, βέλτιον δε άλλο τι επιβόλαιον κατά των ώμων φορούμενον (Ησύχιος).
Ζενδική=Αρχαιοτάτη Ιρανική γλώσσα εις την οποίαν έχουν γραφτεί τα ιερά βιβλία των Περσών (μετά την γλώσσα των Πελασγών, βλέπε Σανσκριτική) Ζενζεμίδες
Ζέλα=Λέγεται και ο οίνος.
Ζέλεια=Η ακριβής απόδοση της λέξεως αυτής είναι οι αφνειοί δηλαδή οι πλούσιοι, οι πάγχρυσοι.Πάνδαρος Πάνδωρος ένα και το αυτό δηλ. πάμπλουτος, ΄ξταν ο ηγεμώνας τξς Ζηλείας, ο αγλαός (λαμπρός) γιος του Λυκάονα.
Ζέλεια=πόλις της Τρωάδος Ζέλεια πόλις εν Τροία(Όμηρος) Πόλις της μικράς Μυσίας επί της Τρωϊκής χώρας, κειμένη εις τους πρόποδας του όρους’Ιδης επί του Αισήπου ποταμού, της οποίας ο Όμηρος καλεί Αφνειούς (Νικ.Λορέντης) Ζένου –ζωκοπάω=Βρομάω.
*Ζεμζεμίς=πρωτόγονη γλώσσα μετά την Ελληνική (Βλέπε Ζεμζεμίδες κεφάλαιο.)
Ζένου –ζωκοπάω=Βρομάω.
Ζερβάτικα=τοπ. Κερκύρας δηλώνουν γληνώδη εδάφη που συγρατούν τα ύδατα στην επιφάνεια.
Ζερβάτες, Ζερβό Λάκκας Λαλό βου= Ηπείρου τοπ.
Ζερβιά=Αριστερά, Ζέρβας ο αριστερόχειρ.Ζελ-Ζερ-Γηρυόνης λέξεις απότοκοι της ομηρικής.
Ζηρύνειον=Είναι πόλη στη Θράκη. Η λέξη Γηρ-Ζηλ το ρ εναλάσσεται προς το λ αλλά και το γ προς το ζ είναι λέξη ομηρική.
Ζέρεθρον=Το βάραθρο, οι κοίλοι τόποι, τα άντρα.
Ζευζέκι=Ο κοντός άνθρωπος.
Ζεϋμπέκικος=Ζευ-βέκος-μπέκος =άρτος (Φρύγες) (Ησύχιος). πυρρίχιος χορός, ρυθμού 9/8 ολοκληρωμένος συμβολικός και θρησκευτικός χορός ανακουφίζει το πνεύμα, τη ψυχήν και το σώμα του ανθρώπου
Ζεϋμπέκος=βουνό βόρεια της Αρκαδίας, κοντά του υπάρχει ο ποταμός Λούσιος όπου εβαπτίσθη ο Ζευς ίνα μυηθή εις τους αιωνίους, υπεραιωνίους, υπερκοσμίους και “κατα χθόνα” ελληνικούς ρυθμούς, τα πνεύματα Αγνώ και Τουθόα.
Ζευξαντίδαι. =Γένος ιθαγενών παρά Αθηναίοις.
Zευς=Εκαλείτο ο θεός, όχι με την μεταφυσικήν έννοια που έδωσε ο άνθρωπος αργότερα, απόδειξη είναι ότι υπήρξαν 41 θεότητες με το όνομα όπου επροφέροντο σε διάφορες περιφέρειες: Ζευ υπάρχει γραφή Δευ Σδευς, Δευς, Ζευς, Σιέ=θεέ “seigneur” (Καραβά Γαλάνη Μαρ.)
Ζεὺς ο= Κατὰ τὸν Ἡρόδοτον ἐλέγετο Βῆλος. Ὡς περὶ τοῦ Γαΐου ἐλέγετο ὅτι ἐπειράθη νὰ παραβιάσῃ τὴν Λητὼ καὶ ἐφονεύθη ὑπὸ τοῦ Ἀπόλλωνος, οὕτω καὶ περὶ τοῦ Προμηθέως διὰ τὴν Ἀθηνᾶν, διὰ τοῦτο ἔδησεν αὐτὸν ὁ Ζεύς. Προμηθεὺς ἐλέγετο καὶ εἷς τῶν Καβείρων, ἀλλὰ καὶ ὁ Γάγιος Κάβειρος ἦτο. Καὶ ὁ Ἥφαιστος Προμηθεὺς ἐλέγετο.
Ζεὺς =Εκαλεῖτο Αἰθίοψ, Αἰολόμορφος ταὐτὸν τοῦ Αἰθίοψ. Κελαινεφής, Μαλαῖος, Κιναῖος, Μόριος, Σκοτεινὸς, Πελασγικὸς. Ἡ Ἥρα Πελαιγεννὴ, Πελασγικὴ, Ἰμβρασία, Ἄνθεια, Τελχινία.
Ζεὺς =Ως λίθος ἐλατρεύετο ὑπερμεγέθης, Ζεὺς Καππώτας· καὶ Ζεὺς Κεραύνιος ὡς λίθος μικρὸς. Ζεὺς ὁ Τέλειος τῆς Τεγέας ἀποτελεῖτο ἀπὸ τετράγωνον λίθον. Ζεὺς ὁ Μειλίχιος τῆς Σικιῶνος εἶχε σχῆμα πυραμίδος. Οἱ λίθοι οὗτοι ἐλέγοντο καὶ Βοίτυλοι·
Ζευς ο Πωγωνίτης=Αποδίδεται από τον Πουκεβίλ σε πόλι Πωγωνιανή εκεί που είναι σήμερα η Βελλά όπου και ναός του Διός.
Ζεὺς ή Δεύς= Ελέγετο Χαόνιος, Ἐλλάνιος, ΓελχᾶνοςΒελχάνος καὶ Ὕης.
Ζεστοκοποιούμαι= Τονώνωμαι, ενισχύομαι υλικώς ή ηθικώς.Παρ. “Ο ζεστοκοπημένος έζησε, ο κρυγιωμένος πέθανε”.
Ζεφύριον=(Ζέφυρος) Ακρωτήριον επί της ανατολικής παραλίας του Βρεττίου πλησίον των Λοκρών εν τη κάτω Ιταλία επί του οποίου ωνομάσθησαν Επιζεφύριοι, Ζεφύριον ακρωτήριο και πόλις μικρά εν Κιλικία την οποίαν ο Στράβων ανατολικόν ανεμούριον καλεί, τανύν Ζάφρα, άλλο Ζευξαντίδαι=γένος Ιθαγενών παρά Αθηναίοις(Ησύχιος)
Ζεφύριον ακρωτήριο της νήσου Κύπρου μεταξύ παλαιάς και νέας Πάφου, Ζεφύριον Ακρωτήριον και κώμη της Κυρηναϊκής χώρας εν Λιβύη κατά το Στραβ. Κατά δε τον Στεφ.Βυζάντιον εν Αιγύπτω. Ζεφύριον πόλις της μικράς Ασίας μεταξύ Τραπεζούντος και του ακρωτηρίου Ιασονίου εν τω Ευξείνω Πόντω. Ζεφύρι τοπ. Αττικής (βλέπε Ζαφείρι)
Ζέφκι=Διασκέδασις, ανάπαυσις, ραχάτι.Κάμε ζέφκι= μη σε νοιάζει.
Ζέφυρος =αρχ.ζέουρος, ζόφος, δυτικός άνεμος (πουνέντες)
Ζέχνει= μυρίζει-βρωμάει.
Ζεψιά= Μονάς επιφανείας.Όση έκτασι όργωνε ένα ζευγάρι βοδιών μέσα σε μια μέρα.
Ζήλα=τόπος Αρμενίας, Ποντική Ζήλα και Ζήιλα τρισυλλάβως πόλις Καππαδοκίας
Ζηλανδία=Ζελαντια=αϊντελνας Λενιααν Ναντναζεαλ= Οικισμός Λαμιέων Μαγνησίας. Αποκρυπτογράφιση Μ.Καραβά-Γαλάνη
Ζηλανδία=Η χώρα του χρυσού, στα ελληνικά θα λεγόταν Ζήλεια,Ζέλεια, Ζήλα
Ζήλος= πόλις των Εσπερίων Αιθιόπων, Στράβων επτακαιδεκάτη ο πολίτης Ζηλίτης (Στεφ.Βυζαν.)
Ζήλος=Σημαίνει ευτυχία, ευδαιμονία με αναφορά στο χρήμα.(Βλ. Ζαλάμ) Ήταν γιος της Στυγός και αδελφός της Βίας, Κράτους,Νίκης (Ησιόδου Θεογονία) Ζήλος-Βήλος- Δήλος δεν είναι άσχετοι (Αθηναγόρας)
Ζήνια=Ηπείρου τοπ.
Ζηνοβία=πόλις της Συρίας εις την επαρχία Χαλυβωνίτιδα επί του Ευφράτη ποταμού. Ζηνοβίου τα επτά νησιά εις τα παράλια της Αραβίας, Νικόλαος Λωρέντης (Αραβία ελέγοντο προϊστορικά και οι Παξοί, Αθηναγόρας. )
Ζηνοδότιον=φρούριον της Μεσοποταμίας κτισθέν υπό των Μακεδόνων (Νικ. Λωρέντης)
Ζήρεια=Τοπωνμ. Κορινθίας
Ζηρού=λίμνη Πρεβέζης
Ζητήρ=Ζευ(ς) εν Κύπρω.
Ζηώ=Ζω
Ζία-Ζέα=Κριθή ή σίτου γένος. Ο Ζευς στην Κύπρο.
Ζιβυθίδες=αι Θράσσαι ή Θράκες γνήσιοι (Ησύχιος)
Ζίρνη, Ζηρίνη και Ζηρίνθη=Κατά τον Ησύχιον λεγόταν και η χρυσή Αφροδίτη, η αποκαλούμενη Ζηρυνθία στη Θράκη. Στην Κέρκυρα υπήρχε ονομαστή οικογένεια με το όνομα Ζηρίνη.(βλέπε Ζέρεθρον)
Ζιάκα=Η κοιλιά.Τη γέμισα τη ζιάκα=την κοιλιά. Επώνυμο Ζιάκας.
Ζιάρα=Η ανθρακιά
Ζιαφέτι το= Συνεστίασις, κυρίως εξοχική.
Ζιγγίβερις ή ζιγγίβερι= φυτόν εκ των σκιταμνοειδών κοινώς (βλέπε) πιπερόριζα, από τη ρίζα του φυτού γίνεται η τσιτσιμπίρα.
Ζιλεία=πόλις και ποταμός Μαυριτανίας (Λιακόπουλος)
Ζίμπα= Τουρκογύφτισες. Μερικές είχαν μόνιμο τόπο διαμονής τη Βοστίνα Ηπείρου.
Ζιμπίλι=Χορτόπλεχτος σάκκος για μεταφορά ψωνίων (αρχ.οψωνώ,) φκιασμένος κυρίως από φύλλα χουρμαδιάς.
Ζιντζά-ζιγκιά τα=Το σύνολο του στολίσματος του αλόγου, σέλα, σκάλες, κλπ.
Ζίρνη-Ζηρίνη-Ζηρίνθη=η χρυσή Αφροδίτη, η αποκαλούμενη Ζηρυνθία στην Θράκη (Ησύχιος) Στη Θράκη υπάρχει σπήλαιο Ζηρυνθία
Ζμπουργιάρικο=Ελαφρά ύβρις επί μικρών, κυρίως ασθενικών, καχεκτικών, με εξανθήματα, όπως λέμε σήμερα σπυριάρικο.
Ζνιχ’=ο σβέρκος (Θράκη)
Ζντουλεύου, Ζντουλς, ζντούλα (Θάσος) =ζητιάνος, Ζήτουλας
Ζόη=ιων. αντί ζωή, αιολ. Ζοϊα, Ζοός, α,ον προσωδιακά αντί ζωός, ζώς
Ζόρκια=γυμνή, (Κέρκυρα-Ήπειρος)
Ζορμπάς=Ο βίαιος, άρπαξ. Οπλοφόρος άτακτου στρατιωτικού σώματος.Ο ρέπων στον σφετερισμό αγαθών που ανήκουν σε άλλους. Άλλως Ζορμπαλάς.ζορμαπλίκι= Αντάρτης.Άρπαξ,αρπαλίκι.
Ζούδιο το (ζωϋδιο)=Περιφρονητικός ο λύκος, καθώς και κάθε ζώο αρπακτικό, νυκτόβιο. Μ.τ,φ. ανθρωπάριο, βλάκας και δύσμορφος.(Ηπειρ-Κερκ.)
Ζουπάνοι=Ηπείρου τοπ.
Ζούδιο το (ζωϋδιο)=Περιφρονητικός ο λύκος, καθώς και κάθε ζώο αρπακτικό, νυκτόβιο. Μ.τ,φ. ανθρωπάριο, βλάκας και δύσμορφος.(Ηπειρ-Κερκ.)
Ζούζουλο-ζουλάπι κλπ.
Ζούζα=Η άσχημη σκωπτικώς.
Ζούϊον ή ζούον= θηρίον ή ερυσίπελας (Ησύχιος)
Ζούλα=στη στρίμωξη, (Κέρκυρα-Ήπειρος)
Ζουλάτες=Ηπείρου τοπ.
Ζουλάπια=Ζλάπια, Ζώα, αγρίμια
Ζούμπρος=Ολόκληρος η ψύχα ενός καρυδιού, η ατεμάχιστη.
Ζούπα=Κέρκ. Ζουπίζω, λιώνω
Ζουπάνοι=Ηπείρου τοπωνύμιο.
Ζουπάω=Ζουπίζω, Ζιουπώ, Ζουλάω, Λιώνω, πιέζω, ζέφω, “ζήφω (πατώ) τα σταφύλια” (Κέρκ-Ήπειρ), (στήψε)“ζήψε μου το λεμόνι”.
Ζουράφα=βραχονησίδα Αιγαίου
Ζουρλιάγκω=Η ανισσόροπη, ζουρλή.
Ζουρλός–μουρλός-βουρλισμένος(κερκ.)=Ο τρελλός. Λέξις όχι μόνο Ηπειρ. αλλά και Πελοποννήσου.
Ζούσαι= Δραχμαί.δραγμαί (Ησύχιος)
Ζουτουλάρα=Η άσημη, τιποτένια επί γυναικών, στην Κέρκυρα λένε ο ζήτουλας για άνδρα.
Ζούχις=πόλις Λιβύης περί την Σύρτιν λέγει ο Στράβων όμως αρχικά η Λιβύη ήταν η Ήπειρος, έπειτα οι Παξοί κι έπειτα η σημερινή(Αθηναγόραρς)
Ζοφερή= Σκοτεινή. (Απολλώνίου Σοφιστού.)
Ζόφον ηερόεντα= Τον εν Άιδου τόπον, οιον ομιχλώδη. Λέγει δε ζόφον και την δύσιν.
Ζόφος=Σκότος,αχλύς, ομίχλη, δυσθυμία, δυσμή.Ησύχ.
Ζοχάδας=Ιδιότροπος, ζωχαδιάζομαι =εκνευρίζομαι.
Ζοχός-ιός αρχ. σόγχος= Είδος φαγώσιμου χόρτου του βουνού.
Ζυάζω κερκ.ή ζυγιάζω=ζυγίζω
Ζυγαλέτρα η =Ο αστερισμός Ζυγαλέτρα ή Αλετροπόδα που βγαίνει μια ώρα πριν φέξει το καλοκαίρι.
Ζυγία=η Ήρα και είδος κώπης (Ησύχιος)
Ζύγιος=Ζευς. Ο υπό ζυγόν ίππος και ο τρίτος ερέτης (Ησύχιος)
Ζυγονός =τοπ. Κερκύρας-Ηπείρου
Ζυγώνω=Πλησιάζω (Ήπειρος)
Ζυμώτριες= Ζυμώνουν το ψωμί τους. Αγαλματίδια μας δέιχνουν ότι τέσσερις ζυμώτριες ζημώνουν με τη συνοδεία αυλητρίδος με διπλό αυλό. (Κατ.Παπαϊωάνου).Μα και στα πλοία τους και σε άλλες πολλές εργασίες οι αρχαίοι άνθρωποι έκαναν τις ανάγκες της ζωής τους με ποίηση και μουσική, όλα ήταν εργασία και χαρά.Έχουν διασωθεί πολλά και σε μας, όπως τα τραγούδια του γάμου, τα μοιρολόγια, τα νανουρίσματα, η τράτα, ο θερισμός κ.ά. τραγουδούσε ο κόσμος μέσα από την ίδια του τη γλώσσα, δεν υπήρχαν οι συνθέτες, ούτε οι στιχουργοί. Μέσα από την ωραία τους γλώσσα έβρισκαν τον εαυτό τους και μπορούσαν να εκφράζονται και να δημιουργούν. Η σωστή γλώσσα σαν μέσο έκφρασης μπορεί και να δημιουργεί τη δική της μουσική.(Μ.Στούπη)
Ζύθος=Οίνος από κριθής γινόμενος.Ησύχ.
Ζυμίης=άρτος. Αθήνησι ζυμίτης άρτος ούτως καλείται (Ησύχιος)
Ζωάγρια= Τα της ζωής αγρεύματα.
Ζώγο=Το ζώο.Άν άκουγε ο θεός όλα τα κοράκια θα ψόφαγαν όλα τα ζώγα.”
Ζωγορίτης=ο οπός του (οπο)βαλσάμου
Ζωή= Η προς το ζην χορηγία. Ιων. Ζόη, Αιολ. Ζοΐα, ζοός-ζοά-ζοόν,
Ζώϊλλος=όνομα κύριον (Ησύχιος)
Ζωκοπάω=Βρωμώ, από ανθρώπινα κυρίως περιττώματα. Ζωκόπα η, ως ύβρις επί γυναικών ακαθάρτων.
Ζωνιανά=χωρίον Κρήτης αλλά και Ζωριανού Σκάλα=Σπήλαιον Θεσπρωτίας.
Ζωντάδο κερκ.=Δροσερό
Ζωντόβολο το=Ο ανοητεύων μικρόσωμος.
Ζωπύρου τάλαντα=Κρατίνος εν Πυλαία. Ζώπυρος ο Πέρσης, βασιλεί χαριζόμενος, μαστιγώσας εαυτόν, της ρινός και των ώτων αφελόμενος, εισελθών εις Βαβυλώνα, προύδωκε την πόλιν.Ησύχιος.
Ζώρκιος= γυμνός, τσίτσιδος, ζώρκια (Ήπειρος-Κέρκυρα)
Ζωρότερον=Ακρατότερον.
Ζωστήρ =Ισθμός της Αττικής, όπου φασί την Λυτώ λύσαι την ζώνη καθείσαν εν τη λίμνη λούσασθαι, ενταύθα θύουσιν Αλαείς Λητοί και Αρτέμιδι και Απόλλωνι Ζωστηρίω. Ο τοπίτης Ζωστήριος. Τιμάται και Ζωστηρία Αθηνά εν Λοκροίς τοις Επικνημιδίοις.(Στεφ. Βυζαν.) Σήμερον υπάρχει Αγία Ζώνη εν Αθήναις.
Ζώστρα=Η λουρίδα υφάσματος με την οποία κρατιέται το σαμάρι από την κοιλιά του αλόγου.
Ζωτεάτας=Απόλλων εν Άργει, από τόπου (Ησύχ.)
Ζωτελιστής=Απόλλων εν Κορίνθω (Ησύχ.)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου